Pan-Hispanic Ballad Project
Total: 79
0178:58 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5253)
Versión de Capayán (Argentina).
Recitada por una chica. Recogida 00/00/1915 Publicada en Carrizo 1926, p. 234. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 16.1, p. 197. 014 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá, |
2 |
si vendrá por la Pascua o por la Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa, Mambrú no vuelve más. |
4 |
Mambrú se ha muerto en guerra, lo llevan a enterrar |
|
con tres, cuatro oficiales y un cura y sacristán. |
6 |
Arriba de la tumba un pajarito va |
|
cantando el pío, pío, y el pío, pío, pa. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: Chiribín, chiribín, chin, chin.. Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: Ajajá, ajajá.
|
Go Back
|
0178:56 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5251)
Versión de Chile s. l. (Chile).
Recitada por Inés Dölz-Blackburn. Recogida 00/00/1979 Publicada en Dölz-Blackburn 1979, pp. 210-211. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 15.1, p. 196. 022 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá, |
2 |
si será para Pascua o por la Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa, Mambrú no vuelve más; |
4 |
la reina que lo espera muy impaciente está; |
|
a la torre más alta se sube a divisar |
6 |
y mientras que miraba, un paje vio llegar. |
|
--Las noticias que traigo dan ganas de llorar: |
8 |
Mambrú murió en la guerra y lo llevan a enterrar |
|
en una caja de oro con tapa de cristal. |
10 |
Encima de la tumba los pajaritos van |
|
cantando el pío, pío cantando el pío, pa.-- |
| |
Go Back
|
0178:57 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5252)
Versión de Chile s. l. (Chile).
Recitada por Mario Baeza. Recogida 00/00/1956 Publicada en Baeza 1956,. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 15.2, pp. 196-197. 040 hemist. Música registrada. |
|
|
Un niño nació en Francia muy bello y sin igual, |
2 |
por no tener padrinos Mambrú se va a llamar. |
|
Mambrú creció muy luego, casarse quiere ya, |
4 |
con una hermosa niña nacida en Portugal. |
|
Diez duques y marqueses lo van a acompañar. |
6 |
En la noche del baile lo llama un oficial, |
|
en la mano le pone un mensaje real; |
8 |
Mambrú, que lo ha leído, se tuvo que embarcar. |
|
Llevaba en la casaca la rosa de un rosal, |
10 |
lo recuerdo de su esposa que tuvo que dejar. |
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá, |
12 |
será para la Pascua o pa la Trinidad. |
|
--La Pascua ya se ha ido, también la Trinidad, |
14 |
sube, niño, a la torre por ver si viene ya. |
|
--Ahí viene un palomito, ¿qué nuevas traerá? |
16 |
--Las nuevas que yo traigo dan ganas de llorar: |
|
Mambrú murió en la guerra, lo traen a enterrar |
18 |
en una barca blanca que viene por el mar.-- |
|
Aquí acabó la historia, Mambrú descansa ya |
20 |
en caja `e terciopelo con tapa de cristal. |
| |
Go Back
|
0178:17 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 3512)
Versión de Santiago (Santiago, Chile).
Recogida entre 1900-1912 (Colec.: Vicuña Cifuentes, J.). Publicada en Vicuña Cifuentes 1912, nº 68 (A), pp. 146-147. 028 hemist. Música registrada. |
|
|
Membrún se fue a la guerra no sé cuándo vendrá, |
2 |
si será por la Pascua o por la Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa, Membrún no vuelve más; |
4 |
la reina, que lo espera, muy impaciente está. |
|
A la torre más alta se sube a divisar, |
6 |
y mientras que miraba, un paje vio llegar, |
|
de banda negra y lacre, señal de funeral. |
8 |
--Las noticias que traigo no las quisiera dar: |
|
de que Membrún es muerto y yo lo fui a enterrar. |
10 |
Una cosa me dijo poco antes de expirar: |
|
que a orillas de su tumba plantase un olivar, |
12 |
y de las aceitunas hiciese una ensalá.-- |
|
La reina se desmaya y se pone a llorar; |
14 |
luego, entre cuatro pajes la llevan a enterrar. |
| |
Notas de V. C. : -1a La copia dice Membrún; -7a Es decir, "color de lacre", rojo, por ser éste el color que comunmente tiene esta pasta.
|
Go Back
|
0178:18 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 3513)
Versión de Santiago (Santiago, Chile).
Recitada por E. T. (72a). Recogida entre 1900-1912 (Colec.: Vicuña Cifuentes, J.). Publicada en Vicuña Cifuentes 1912, nº 69 (B), pp. 146-147. 020 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá, |
2 |
si será por la. Pascua o por la Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa, Mambrú no vuelve más, |
4 |
la dama que lo espera muy enojada está. |
|
A la torre más alta, allá lo iba a esperar, |
6 |
y vio llegar un paje, un paje vio llegar. |
|
--¿Qué traes, pajecito? ¿Por qué tan triste estás? |
8 |
--Porque Mambrú ya es muerto y yo lo vi enterrar. |
|
--¡Ay! calla, pajecito; y no me digas más! |
10 |
¡Ay! calla, pajecito, y no me digas más! |
| |
Nota: Tras los primeros hemistiquios se canta el estribillo: mirontón, mirontón, mirontere.
|
Go Back
|
0178:19 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 3514)
Versión de Santiago (Santiago, Chile).
Recitada por Adriana Guerra (11a). Recogida entre 1900-1912 (Colec.: Vicuña Cifuentes, J.). Publicada en Vicuña Cifuentes 1912, nº 70 (C), p. 150-154. 012 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá; |
2 |
si será por la Pascua o por la Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa, Mambrú no vuelve más; |
4 |
la reina se desmaya y se pone a llorar. |
|
Entre cüatro pajes la llevan a enterrar; |
6 |
los pajaritos cantan el pio, pío, pá. |
| |
Nota: se repiten los hemistiquios b de los versos pares. Comentario de V. C. : Este popularísimo romance es en parte traducción, en parte parodia (vide variante A, versos 19 a 24), de la célebre canción francesa que transcrito en seguida: LE CONVOI DE MALBROUGH (Texte critique) Malbrough s` en va en guerre, / Mironton, tonton, mirontaine, /Malbrough s` en va en guerre: "Ne sai quand reviendrai,/ Ne sai quand reviendrai. (bis) / [ Je] reviendrai à Pâques ou à la Trinité". / Les Pâques sont passées, aussi la Trinité. / Madame à sa tour monte, si haut qu` el peut monter. / El voit venir son page, tout de noir habillé:/ --Beau page, ah! mon beau page, quel` nouvelle apportez?-- / --Nouvelle que j`apporte, vos beaus yeus vont pleurer. / Quittez vos habits roses et vos satins brochés, / Prenez la robe noire et les souliers cirés. / Malbrough est mort en guerre, ést mort et enterré. / L` ai vu porter en terre par quatres officiers: / L` un portoit sa cuirasse et l`autre son bouclier, / Le troisiéme son casque et l`autre son épé`. / A l`entour de sa tombe romarin fut planté. / Sur la plus haute tranche rossignol a chanté. / Disoit en son langage: Requiescat in pace! / La cérémoni` faite, chacun s` en fut coucher. -- // (Doncieux, Le Romancéro pop. de la France, p. 455.) Tengo una variante francesa recogida por mí, de boca del niño Luis Meunier, de trece años, nacido en Ambert, departamento de Puy-de-Dóme. La transcrito con sus incorrecciones, tal como él me la dictó: Malbrough s` en va-t-en guerre, / mironton, mironton, mirontaine. //Malbrough s` en va-t-en guerre / qui sait quand reviendra. (bis)// Il reviendra-z-a Pâques / ou à la Trinité. //La Trinité se passe, / Malbrough ne reviént pas,// sa dame à tour monte, / si haut qu` ell` put monter. //Ell` voit venir son page / de noir tóut habillé. //--O page, o mon beau page, / quell` nouvelle apportez?//--Aux nouvell`s que j` apporte/ vos beaux yeux vont pleurer://monsieur Malbrough est mort,/ est mort et enterré. //J` l`ai vu porter en terre / par quatre-z-officiers:// l`un portait son grand sabre, / l`autre son bouclier. // He aquí ahora lo que dice Doncieux sobre el origen de esta canción: "Del famoso John Churchill, duque de Malborough, muerto hacía más de medio siglo, se preocupaban poco en Francia y en otras partes, cuando a fines de 1781, su nombre tuvo en París una resurrección tan brillante como inesperada. Una canción operó este milagro, y he aquí de qué manera. La reina María Antonieta dio a luz al primer Delfín el 22 de octubre de 1791. Algunos meses antes, habiendo tenido noticias del embarazo de la reina, una campesina llamada Poitrine concibió el proyecto de ser la nodriza del niño real. Firme en su idea, llegó a Versalles con su marido, interesó a los médicos en su favor, halló manera de ser presentada al rey, y, en fin, se manejó de suerte que obtuvo la preferencia. Instalada desde entonces en las habitaciones del castillo, llegó un día en que la señora Poitrine se puso a tararear una ronda que se cantaba én su país: era la de Malbrough. La reina la oyó por casualidad, y enamorada del aire popular sencillo y tierno, quiso cantarlo también, y toda la corte la siguió. En ese tiempo, Beaumarchais concluía El matrimonio de Fígaro, y tuvo la idea de escribir sobre esta canción la romanza del Paje, y la romanza y la comedia lograron un exito extraordinario. Malbrough fue cantado en todas partes, glosado, parodiado. Se le puso en los almanaques, en las zarzuelas, en los abanicos; en fin, no hubo cosa en el mundo, ese año, que no fuese a la Malbrough". (Romancéro pop. de la France, p. 459.) Discurriendo en seguida Doncieux sobre el origen de esta canción, dice que no pudo ser compuesta con motivo de la muerte del duque de Marlborough, porque éste "ne mourut pas en guerre, mais dans son lit, en état de démence sénile, et cette fin obscure n`avait pas de quoi frapper l`attention populaire. On a rattaché la chanson avec plus de vraisemblance, a la meurtriére journée de Malplaquet (11 sept. 1709), ou les Anglais qui formaient la droite de l`armée alliée, furent un moment bousculés par le maréchal de Villars, en sorte que le bruit put courir un instam de la mort de Marlborough: c` en était assez pour qu` un troupier en verve improvisát ce chant plaisamment funébre". La explicación no me parece muy satisfactoria, pero no sabría en este momento substituírla por otra mejor. Tampoco es fácil decidir cuándo se difundio esta canción en Italia y en España, donde el nombre del héroe se simplificó en Mambrú. El mismo Doncieux prueba que ha perdido su valor, si alguna vez la tuvo, la hipótesis de Leroux de Lincy, según la cual Le convoi de Malbrough no sería sino una refundición moderna del Convoi du Duc de Guise compuesto con ocasión de la muerte de este héroe delante de Orleáns, en 1563. Esta suposición se fundaba en el verso inicial, ya repugnado por la rima, del texto del compilador La Place: Voul`ous ouïr chanson? C`est du grand duc de Guise, que pertenece a otra canción, sólo ahora conocida y muy distinta de aquélla. Menos vale por cierto la paradojal aserción de Genin, que hace remontar este canto a la Edad Media, suponniendo que el héroe es un cruzado que tenía por sobrenombre "Le Membru".
|
Go Back
|
0178:24 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 4755)
Versión de Montebello (Antioquia, Colombia).
Recitada por unas niñas del C. de las Hermanas Carmelitas. Recogida por Gisela Beutler, 00/06/1961 (Colec.: Beutler, G.). Publicada en Beutler 1977 [1978], nº 252, p. 406, música, p. 572. 019 hemist. Música registrada. |
|
|
En Francia nace un niño, de padre general, |
2 |
Por no tener padrinos, Mambrú se llamará. |
|
Mambrú se va a la guerra, y cuándo volverá, |
4 |
Allí viene el correo, qué noticias traerá? |
|
Las noticias que trae, Mambrú que ya murió. |
6 |
En caja de terciopelo lo llevan a enterrar. |
|
Encima de la caja una corona va. |
8 |
Encima de la corona una tarjeta va. |
|
Encima de la tarjeta un pajarito va, |
10 |
cantando el pio pá. |
| |
Nota: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: ¡qué horror, qué horror, qué pena!. Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: dorremí, dorrefá. El estribillo se mantiene hasta el final.
|
Go Back
|
0178:27 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 4758)
Versión de Cocorná (Antioquia, Colombia).
Recitada por Sor Lidia Inés Serna (28a). Recogida por Gisela Beutler, 00/06/1961 (Colec.: Beutler, G.). Publicada en Beutler 1977 [1978], nº 255, p. 408, música, p. 572. 018 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, y cuándo volverá? |
2 |
La Madre Florinda corría, corría afanosa, |
|
cogiendo la linda gentil mariposa. |
4 |
Por fin suspendióla y lista cogióla, |
|
gritando: alegría, la tengo, ¡oye mí! |
6 |
Allí viene un correo, ¿qué noticias traerá? |
|
Las noticias que trae, fue que Mambrú murió. |
8 |
En caja de terciopelo lo llevan a enterrar. |
|
Y sobre su sepulcro dos palomitas van. |
| |
Nota: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: ¡qué horror, qué horror, qué pena!. Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: dorremí, dorrefá.
|
Go Back
|
0178:22 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 4753)
Versión de La Soledad (Atlántico, Colombia).
Recitada por Josefa mariaga (8a). Recogida por Gisela Beutler, 00/07/1962 (Colec.: Beutler, G.). Publicada en Beutler 1977 [1978], nº 250, pp. 250-251. 012 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé, cuando vendrá. |
2 |
(Si) Vendrá por la Pascua o por la Navidad. |
|
--Asómate a la torre, pa` ver, si viene ya.-- |
4 |
Entre cuatro soldados llevan a enterrar. |
|
El cajón va forrado, pajarito va. |
6 |
El pájaro va cantando el pío, pío, pá. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: ¡qué dolor, qué dolor, qué pena!. Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: dorremí, dorrefá. El estribillo se mantiene hasta el final.
|
Go Back
|
0178:20 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 4751)
Versión de Cartagena (Bolívar, Colombia).
Recitada por Nuri Díaz (12a). Recogida por Gisela Beutler, 00/07/1962 (Colec.: Beutler, G.). Publicada en Beutler 1977 [1978], nº 248, p. 403. 024 hemist. Música registrada. |
|
|
En Francia ha nacido un niño, de padre militar, |
2 |
Por no tener padrino Mambrú se llamará. |
|
Mambrú se fue a la guerra, ¡no sé, cuando vendrá. |
4 |
Si vendrá por la Pascua o por la Navidad. |
|
Súbete a la torre, a ver, quién viene ya. |
6 |
Lo que viene es un paje, ¿qué noticias traerá? |
|
Las noticias que trae nos van hacer llorar. |
8 |
Que Mambrú se ha muerto, lo llevan a enterrar. |
|
El cajón era de oro, la tapa de cristal. |
10 |
Encima de la tapa una corona va. |
|
Encima de la corona un pajarito va. |
12 |
El pájaro va cantando la pío pío pá. |
| |
Notas: El primer hemistiquio se repite, intercalando el estribillo: ¡qué dolor, qué dolor, qué pena!. El segundo también se repite intercalando el estribillo: dorremí, dorrefá. A partir del vv -2 se ha suprimido el estribillo; sin embargo éste se suele repitir durante todas las estrofas; así en algunas de las otras versiones. Noten el parecido entre las versiones colombianas y la gaditana (así como las de León).
|
Go Back
|
0178:21 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 4752)
Versión de Cartagena (Bolívar, Colombia).
Recitada por María Martínez (14a). Recogida por Gisela Beutler, 00/07/1962 (Colec.: Beutler, G.). Publicada en Beutler 1977 [1978], nº 249, p. 404. 016 hemist. Música registrada. |
|
|
En Francia nace un niño, ¿qué nombre le pondrán? |
2 |
Por no tener madrina, Mambrú se llamará. |
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé, cuando vendrá. |
4 |
--Asómate a la torre, a ver, si viene ya.-- |
|
Allá viene el correo, ¿qué noticias traerá? |
6 |
Mambrú murió en la guerra, lo llevan a enterrar. |
|
Y encima de 1a caja un pajarito va. |
8 |
El pájaro va cantando el pío, pío, pá. |
| |
Notas: El primer hemistiquio se repite, intercalando el estribillo: ¡qué dolor, qué dolor, qué pena!. El segundo también se repite intercalando el estribillo: dorremí, dorrefá. A partir del vv -2 se ha suprimido el estribillo; sin embargo éste se suele repitir a lo largo del poema; así en algunas de las otras versiones.
|
Go Back
|
0178:29 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 4760)
Versión de Bocachica (Bolívar, Colombia).
Recitada por Magola Cortés (13a). Recogida por Gisela Beutler, 00/07/1962 (Colec.: Beutler, G.). Publicada en Beutler 1977 [1978], nº 257, p. 409. 006 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, montado en una perra. |
|
La perra se cayó y Mambrú se reventó. |
|
¿Y cuándo volverá? ¿Y cuándo volverá? |
|
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . |
| |
Go Back
|
0178:25 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 4756)
Versión de Sáchica (Boyacá, Colombia).
Recitada por Esperanza Restrepo (11a). Recogida por Gisela Beutler, 00/03/1961 (Colec.: Beutler, G.). Publicada en Beutler 1977 [1978], nº 253, pp. 406-407. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº__, 12.1, p. 193-194. 018 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé, cuando vendrá. |
2 |
Si vendrá por la Pascua o por la Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa, Mambrú no viene ya. |
4 |
Allá viene un paje. Qué noticias traerá? |
|
Las noticias que trae son para hacer llorar. |
6 |
Que Mambrú ya se ha muerto, lo llevan a enterrar. |
|
En caja de terciopelo y tapa de cristal. |
8 |
Encima de la tapa un pajarito va. |
|
Cantando el pío pío, cantando el pío pá. |
| |
Nota: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: mirondón, mirondón, mirondela. Los segundos también se repiten. El estribillo se mantiene hasta el final. Aprendido de su madre.
|
Go Back
|
0178:23 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 4754)
Versión de Bochalema (Cantabria, Colombia).
Recitada por unas niñas del Col. de la Presentación. Recogida por Gisela Beutler, 00/09/1961 (Colec.: Beutler, G.). Publicada en Beutler 1977 [1978], nº 251, pp. 405-406. Reeditada en (12.1). 026 hemist. Música registrada. |
|
|
En Francia nace un niño, de padre militar, |
2 |
Por no tener padrinos, Mambrú se ha de llamar. |
|
A los dieciocho años se fue de militar. |
4 |
Mambru se fue a la guerra, no sé, cuando vendrá. |
|
Se suben a la torre, a ver si viene ya. |
6 |
Allá viene el correo, ¿qué noticias traerá? |
|
Las noticias que trae dan ganas de llorar. |
8 |
Que ya Mambrú se ha muerto, lo llevan a enterrar. |
|
La caja era de oro, la tapa de cristal. |
10 |
Encima de la tapa una corona va. |
|
Encima de la corona una tarjeta va. |
12 |
Encima de la tarjeta un pajarito va. |
|
El pajarito va cantando el pío, pío, pá. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: ¡qué horror, qué horror, qué pena!. Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: dorremí, dorrefá. El estribillo se mantiene hasta el final.
|
Go Back
|
0178:26 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 4757)
Versión de Popayán (Cauca, Colombia).
Recitada por Berenice García de Buitrago (33a). Recogida por Gisela Beutler, 00/03/1961 (Colec.: Beutler, G.). Publicada en Beutler 1977 [1978], nº 254, p. 407. 016 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé, cuando vendrá, |
2 |
Me he subido a la tumba, a ver, si aun vendrá, |
|
Por allá viene un paje, ¿qué noticias traerá? |
4 |
Las noticias que traigo, dan ganas de llorar. |
|
Que Mambrú ya se ha muerto, lo llevan a enterrar. |
6 |
En caja de terciopelo, con tapa de cristal. |
|
Encima de la tumba, un pajarito está. |
8 |
Cantanto el pío, pía, cantando el pío pá. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: ¡qué dolor, qué dolor, qué pena!. Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: dorremí, dorrefá. El estribillo se mantiene hasta el final.
|
Go Back
|
0178:31 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 4762)
Versión de Istmina (Chocó, Colombia).
Recitada por unas mujeres. Recogida por Gisela Beutler, 00/01/1963 (Colec.: Beutler, G.). Publicada en Beutler 1977 [1978], nº 259, pp. 409-410. 012 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, ay, Mambrú, ¿cuándo vendrás? |
2 |
Quedó para la Nochebuena, ay, Mambrú, no vuelve más. |
|
¡Adiós, porque ya me voy! ¡Ay, adiós, porque ya me despido! |
4 |
¡Adiós, que me dijeron, porque de su agrado no he sido! |
|
Este palo no lo conozco, ¡ayúdenme a conocer! |
6 |
Este palo se me aparece a la rama de pichindé. |
| |
Variante: -2a la Nochebuena ~ la despedida. Nota: pichindé, vegetal a orillas del río San Juan. Se repiten los hemistiquios pares y se incorpora el largo estribillo Qué palo corto, pichindé, / qué palo corto, pichindé, / qué palo corto, pichindé, / qué palo corto, pichindé, / qué palo corto, pichindé, / qué palo corto, pichindé. // tras los versos pares (2, 4, 6).
|
Go Back
|
0178:30 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 4761)
Versión de Baraya (Huila, Colombia).
Recitada por Lucas Álvarez (9a). Recogida por Gisela Beutler, 00/07/1961 (Colec.: Beutler, G.). Publicada en Beutler 1977 [1978], nº 258, p. 409. 004 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, montado en una perra. |
|
La perra se cayó y Mambrú se reventó. |
|
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . |
| |
Go Back
|
0178:28 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 4759)
Versión de Barbacoas (Nariño, Colombia).
Recitada por Alfonso Castillo Cabeza (7a). Recogida por Gisela Beutler, 00/02/1961 (Colec.: Beutler, G.). Publicada en Beutler 1977 [1978], nº 256, p. 255. 009 hemist. Música registrada. |
|
|
Chon Pipa se fue a la guerra, montado en una perra. |
2 |
La perra que se resbala, Chon Pipa que se hace bala. |
|
Chon Pipa se fue a la guerra, no sé, cuando vendrá. |
4 |
Si vendrá por las Pascuas o por la Navidad. |
|
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . |
|
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lo llevan a enterrar |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: ¡qué dolor, qué dolor, qué pena!. Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: dorremí, dorrefá, dorrefá.
|
Go Back
|
0178:40 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5235)
Versión de Cot (Cartago, Costa Rica).
Recitada por María Granados (22a). Recogida 00/00/1973 Publicada en Cruz-Sáenz 1986, p. 67. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 6.1, p. 189. 014 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra y no sé cuándo vendrá, |
2 |
vendrá para la Pascua o para la Trinidad. |
|
Allá veo un soldado, ¿qué noticias tendrá? |
4 |
--La noticia que traigo ya se la voy a dar: |
|
Mambrú se ha muerto en guerra, Mambrú no vuelve más. |
6 |
Mambrú se ha muerto en guerra, ¡qué dolor, qué dolor, qué pena! |
|
Mambrú se ha muerto en guerra, Mambrú no vuelve más.-- |
| |
Go Back
|
0178:41 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5236)
Versión de San Isidro del General (San José, Costa Rica).
Recitada por Lucrecia Vargas (26a). Recogida 00/00/1979 Publicada en Cruz-Sáenz 1986, p. 67. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 6.2, p. 189. 002 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, y nunca regresó. |
| |
Notas: El primer hemistiquio se repite, intercalando el estribillo: ¡qué dolor, qué dolor, qué pena!. El segundo también se repite intercalando el estribillo: ay, ay, ay, qué dolor.
|
Go Back
|
0178:45 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5240)
Versión de Cuba s. l. (Cuba).
Documentada en o antes de 1925. Publicada en Córdova de Fernández 1925, pp. 140-142. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 8.2, pp. 190-191. 022 hemist. Música registrada. |
|
|
En Francia nació un niño de padre natural, |
2 |
por no tener padrino Mambrú se ha de llamar. |
|
Mambrú se fue a la guerra y no sé cuándo vendrá, |
4 |
si vendrá por las Pascuas o por la Navidad. |
|
Por allí viene un paje, ¿qué noticias traerá? |
6 |
--La noticia que traigo las va a hacer llorar: |
|
que ya Mambrú se ha muerto, lo llevan a enterrar; |
8 |
la caja es de terciopelo, la tapa de cristal; |
|
encima de la tapa una corona va, |
10 |
encima de la corona un pajarito va |
|
cantado el pio, pío, y el pio, pío, pa.-- |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: Qué dolor, qué dolor, qué pena. . Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: Que do, re, mi, que do, re, fa.
|
Go Back
|
0178:46 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5241)
Versión de Cuba s. l. (Cuba).
Recogida 00/00/1914 Publicada en Poncet y de Cárdenas 1914, p. 89. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 8.3, p. 191. 026 hemist. Música registrada. |
|
|
En Francia nació un niño de padre natural, |
2 |
por no tener padrino Mambrú se ha de llamar. |
|
A los dieciocho años Capitán General. |
4 |
¡Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá, |
|
si vendrá por la Pascua o por la Trinidad! |
6 |
Asómate a la torre a ver si viene ya. |
|
--Lo que viene es un coche, qué noticias traerá? |
8 |
--Las noticias que traiga nos van a hacer llorar: |
|
que ya Mambrú se ha muerto, lo llevan a enterrar |
10 |
en caja de terciopelo con tapa de cristal.-- |
|
Encima de la caja un ramillete va |
12 |
y encima del ramillete un pajarito va |
|
cantando el pío, pío, el pío, pío, pa. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: Qué dolor, qué dolor, qué pena. . Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: Que do, re, mi, que do, re, fa.
|
Go Back
|
0178:44 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5239)
Versión de Sagua la Grande (Villa Clara, Cuba).
Recogida hacia 00/00/1939 Publicada en Arissó 1940, pp. 54-55. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 8.1, p. 190. 017 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra y no sé cuándo vendrá, |
2 |
vendrá para la Pascua o para Navidad. |
|
La Navidad se pasa, y Mambrú no ha vuelto más. |
4 |
Por ahí viene un paje |
|
las noticias que trae os han de hacer llorar: |
6 |
que ya Mambrú se ha muerto y lo llevan a enterrar. |
|
La caja era de oro y la tapa de cristal; |
8 |
Encima de la tapa un pajarito va |
|
cantando el pío, pío, cantando el pío, pa. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: Qué dolor, qué dolor, qué pena. . Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: Do, re, mi, do, re, fa.
|
Go Back
|
0178:52 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5247)
Versión de Eucador s. l. (Ecuador).
Recitada por Isaac J. Barrera. Recogida 00/00/1935 Publicada en Mena - Montero 1966, p. 130. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 13.1, p. 194. 016 hemist. Música registrada. |
|
|
Se ve venir un paje, ¿qué noticia nos traerá? |
2 |
La noticia que nos trae: Mambrú se ha muerto ya; |
|
le llevan a enterrar en caja de cristal |
4 |
y encima de la caja una tarjeta va, |
|
encima de la tarjeta una corona va, |
6 |
encima de la corona un ramillete va, |
|
encima del ramillete un pajarito va |
8 |
cantando pío, pío, pío, pío, pío, pa. |
| |
Nota: Texto incompleto, pero que se ha incluido por ser el único ecuatoriano.
|
Go Back
|
0178:32 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5227)
Versión de Taos (New Mexico, EEUU).
Recitada por Celso Espinosa (50a). Recogida por Aurelio Macedonio Espinosa, (Colec.: Espinosa, A. M.). Publicada en Espinosa 1915, nº 26, pp. 35-36; notación musical: pp. 113-114) y Espinosa 1953a, p. 93. Reeditada en Díaz Roig 1990A, nº XXI, 1.1, p. 186. 024 hemist. Música registrada. |
|
|
Atención, señores míos, Membruno se va a casar |
2 |
con una niña hermosa nacida en Portugal. |
|
En la noche del baile |
|
con el dóminos teque del fraile fue entrando un oficial. |
4 |
En la mano le pone |
|
con el dóminos teque dispone una cédula real. |
|
Membruno se va a la guerra no sé cuándo vendrá, |
6 |
si vendrá pa la Pascua o pa la Navidad. |
|
Me subí a una alta torre |
|
con el dóminos teque le corre a ver si venía ya. |
8 |
Ya vi venir un paje |
|
con el dóminos teque salvaje ¿Qué noticias traerá? |
|
--Las noticias que traigo |
|
con el dóminos teque me caigo Membruno es muerto ya. |
10 |
Los padres mandan jota |
|
con el dóminos teque pelota cantándole van ya. |
|
Los padres musicudos |
|
con el dóminos teque trompudos ya lo van a enterrar. |
12 |
Aquí se acabó la historia |
|
con el dóminos teque zanoria Membruno descansa ya. |
| |
Notas: Se repiten los primeros hemistiquios (o la mayoría de ellos), intercalando un estribillo cuya última palabra--que rima con la última del primer hemistiquio--va variando (fraile / baile; dispone / pone; corre / torre, etc.). En la copia del "Extrait de la Revue Hispanique , tome XXXIII" que manejo, Albuquerque figura como el lugar de origen del recitador.
|
Go Back
|
0178:69 Mambrú (7+7 é) (ficha no.: 9567)
Versión de Cataluña s. l. (España).
Recogida por Marià Aguiló i Fuster, 00/00/1857 (fecha deducida) publicada en Rebés 2015B, Tantágona, 2ª. época, n.º 18, apartado 4. 014 hemist. Música no registrada. |
|
|
Ja en veu venir dos patges, carregats del dolé. |
2 |
--Ai, patges, los meus patges, quines noves me`n porteu? |
|
--Pugem`o-n dalt del quarto i allí ja la hi direm. |
4 |
Mombrú [sic] n`és mort en guerra, n`és mort i soterrat. |
|
Ja n`hi han fet la fossa al costat d`un taronger |
6 |
i a cada cap de fossa n`hi han plantat un roser |
|
de les rosetes blanques, vermelles també.-- |
| |
Notas: La distribución del estribillo es la siguiente: "Ja en veu venir dos patges, / ai, viva l`amor (bis) / carregats del dolé, / viva l`amor, viva la rosa, / carregats de dolé, / viva la rosa del roser". El manuscrito, que probablemente fue recogido en 1857, se conserva en el Archivo: OCPC, serie A-25-XXIII, doc. 13. Está disponible en el artículo de S. Rebés en: http://revistatantagora.net/va-de-pensarsobre-la-popularitat-de-mambru-a-catalunyasalvador-rebes/?fbclid=IwAR1LAyh_7_34o2gjQYQHxMBtFy9jjndE9xiaCbnjhD8sIIvNK5VOvi9p9fs.{M}
|
Go Back
|
0178:63 Mambrú (7+7 y 8+8 á) (ficha no.: 7820)
Versión de Trasmonte de Arriba (ay. Cangas del Narcea, p.j. Cangas del Narcea, ant. Cangas de Tineo, Asturias, España).
Recitada por María "a de Moiraza" (unos 75a). Recogida por José Manuel Fraile Gil y Macario Santamaría Arias, 07/03/1985 (Archivo: ASFG; Colec.: Fraile Gil, J. M.). Publicada en Trapero 2003e, p. 418, nº 8 y corte 8. ©Trapero y el Cabildo Insular de la Gomera. Reproducida aquí con permiso del editor. 010 hemist.
Música registrada.
|
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuando vendrá, |
2 |
si vendrá para la Pascua o pa la Navidad. |
|
La Navidad ya pasa y Mambrú no viene ya. |
4 |
Que vendrá una pajarillo y noticias nos trairá. |
|
--Las noticias que yo traigo que Mambrú se ha muerto ya.-- |
| |
Nota: Baile del Mambrú María se acompaña con el pandero intercalando el estribillo Mirandún, mirandún, mirandún, mirandela. entre los primeros hemistiquios que se repiten. Repite también los hemistiquios pares y remata la canción con que re mi, que re ma.
|
Go Back
|
0178:64 Mambrú (á) (ficha no.: 8251)
Versión de Villaviciosa s. l. (ay. Villaviciosa, p.j. Gijón, ant. Villaviciosa, Asturias, España).
Recogida por Braulio Vigón, (Archivo: AMP). Publicada en Vigón 1895, Juegos y rimas infantiles, p. 65. Reeditada en Vigón 1980, Asturias, pp. 88-9. 018 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, |
|
¡Sor, viva el amor! |
|
No sé cuándo vendrá, |
|
¡Que viva la rosa en su rosal! |
2 |
si vendrá por la Pascua o por la Navidá. |
|
--Asómate a la torre por ver si viene ya. |
4 |
--Por allí viene un paje, ¿qué noticias traerá? |
|
--Las noticias que traigo, Mambrú se ha muerto ya. |
6 |
Por allí va la caja con tapa de cristal, |
|
encima de la caja un ramillete va, |
8 |
y sobre el ramillete un pajarito está |
|
cantando el pío pío, cantando el pío pa. |
| |
Nota: Ays. de Villaviciosa, Colunga y Caravia; hay copia ms. antigua en AMP, sin valor textual.
|
Go Back
|
0178:16 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 3200)
Versión de San Roque (ay. San Roque, p.j. San Roque, comc. Campo de Gibraltar, Cádiz, España).
Recitada por Elvira Castilla del Pino (65a). Recogida por Carmen Tizón y Francisco Vegara Giménez, 00/00/1985 publicada en Ruiz Fernández 1995b, La tradición oral del Campo de Gibraltar, nº I. 72. 015 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra |
|
¡qué dolor, qué dolor, qué pena! no sé cuándo vendrá. |
2 |
Si vendrá por la Pascua o por la Trinidad. |
|
La Trinidad se acaba, Mambrú no viene ya, |
4 |
por allí viene un paje, ¿qué noticias traerá? |
|
--Que Mambrú ya se ha muerto, lo llevan a enterrar |
6 |
en una caja de oro con tapa de cristal, |
|
encima de la caja dos pajaritos van |
8 |
cantando el pío, pío, cantando el pío pa.-- |
| |
Notas: En este romance suele ocurrir que los hemistiquios impares se repiten intercalando el estribillo que rima con ellos y los hemistiquios pares también se repiten intercalando el estribillo fijo: do-re-mi, do-re-fa, pero no figura en el texto reproducido más que el primero de los estribillos variables.
|
Go Back
|
0178:60 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5442)
Versión de Santander (ay. Santander, p.j. Santander, Cantabria, España).
Recogida por José María de Cossío y Tomás Maza Solano, entre 1933-1934 publicada en Cossío 1933-1934, I. XXVI (nº 119), pp. 210-211. 028 hemist. Música registrada. |
|
|
En Francia nació un niño de padres natural, |
2 |
por no tener padrinos Mambrú se ha de llamar. |
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá, |
4 |
si vendrá pa la Pascua o pa la Trinidad. |
|
La Trinidad se acaba, Mambrú no viene ya. |
6 |
Por allí viene un paje, ¿qué noticias traerá? |
|
--Las noticias que traigo Mambrú se ha muerto ya. |
8 |
Vístase usté de luto y échese usté a llorar. |
|
No llore usté, señora, que le he visto enterrar. |
10 |
La caja era de oro, la tapa de cristal, |
|
y encima de la tapa la Virgen del Pilar, |
12 |
encima de la Virgen una corona va, |
|
encima la corona tres pajaritos van |
14 |
cantando el pío, pío, cantando el pío, pa.-- |
| |
Go Back
|
0178:71 Mambrú (é) (ficha no.: 3652)
[0148 Noble porquera, contam.]
Versión de Roca de Palancà (ay. Vilallonga de Ter, p.j. Olot, ant. Puigcerdà, comc. Ripollès, Girona, auton. Catalunya, España).
Recitada por Dolors Begudà i Lluensí (84a). Recogida en Ral (ay. Sant Pau de Seguries) por Salvador Rebés y Isabel Ruiz, 19/09/1982 (Colec.: Rebés - Ruiz). Publicada en Rebés 1994, De Balada y Lírica, 2. 3er Coloquio internacional del romancero, nº 10, p. 98. 046 hemist. Música registrada. |
|
|
El rei n`ha fetes crides, o les ha fetes fer, |
2 |
que n`han d`anar a la guerra condes i cavallers. |
|
El conde de l`Aronge |
4 |
té la dona bonica, no la gosa deixer. |
|
Quan veu que tots hi marxen, també es determiné. |
6 |
--Tornaré per Pasqua Florida o per Sant Joan que ve.-- |
|
Les pasqües són passades i Sant Joan també; |
8 |
ella surt la finestra a veure el conde si ve. |
|
En veu venir dos patges, tots vestits de dolé. |
10 |
--Ai, patges, els meus patges, quina nova em porteu? |
|
--La nova que jo us porti, no la volgueu saber: |
12 |
tregueu-se`n robes blanques, poseu-se`n del dolé, |
|
que el conde de l`Aronge n` és mort i soterré; |
14 |
n`és enterrat a França, i al cim d`un pedreguer, |
|
i allà l`han enterrado i ha nascut un taronger, |
16 |
en fa les taronges dolces o d`agretes també. |
|
Cim de la branca més alta, hi sol cantar un esparver: |
18 |
Què daríeu, senyora, si us tornés el condé? |
|
--Donaria Rosa i Marsella, i la Mercè també. |
20 |
--Rosa i Marsella no é vostra, ni la Mercè tampoc. |
|
Sólo tens un riu d`aigua que en fa anar tres molins, |
22 |
l`un molt pebre i canyella, I`altre sucre del fi, |
|
l`altre farina prima que molt per tu i per mi. |
| |
Nota: Se trata del romance que los recolectores y Milà denominan "La mala nova". Entre los primeros y segundos hemistiquios se canta el estribillo virondon, virondon, virondeta. Se grabó en en masía "Begudà Vell". La informante había nacido en la masia Can Begudà Vell, de la Roca, pero vivía con sus hijos en un pueblo cercano, llamado La Ral (ay. de Sant Pau de Seguries), donde fue entrevistada.
|
Go Back
|
0178:65 Mambrú (7+7 é) (ficha no.: 8553)
Versión de Vilanova de Sau?. (ant. Osona, Girona, auton. Catalunya, España).
Recogida por Josep Tortadès, (Colec.: Milà i Fontanals, M.). Publicada en Milá y Fontanals 1882, Romancerillo catalán, nº 235A, p. 206. Reeditada en Rebés 2015A Caramella. Revista de música y cultura popular, nº 33, p. 60. 034 hemist. Música registrada. |
|
|
Comtes y caballeros á la guerrra han d` ané, |
2 |
y el comte de l` Aronge, diu que no hi vol ané. |
|
Té la dona bonica no la gosa deixé, |
4 |
Com veu que hi van per forsa, s` en va determiné. |
|
--Tornaré per la Pasqua ó per la Trinité.-- |
6 |
La Pasqua n` es passada y també la Trinité; |
|
quant Pasqua es arribada la dama s` estoné (?) |
8 |
y á la torre mes alta la dama s` en pujé, |
|
a la torre mes alta á veure el comte si ve. |
10 |
Y en veu vení dos patges tots vestits de dolé. |
|
--Ay patjes, los meus patges, ¿quina nova porté? |
12 |
--La nova que li porto no la vulga sabé: |
|
qu` es llevia aquesta roba y `s vesteixia de dolé, |
14 |
qu` el comte de l` Aronge es mort y soterré. |
|
--Me dirían los meus patges ¿ahont l` han soterré? |
16 |
--Allí [á n-]el peu d` un arbre [a n-]el peu d` un xipré |
|
qu` a la branca mes alta l` esparvé hi sol canté.-- |
| |
Notas de S. Rebés: Recogida para M. Milà i Fontanals (Colec. Milà i Fontanals, M.) por Josep de Tortadès (1826-1893), el propietari del Mas Tortadès, una rica casa pairal d`unes 1.700 hectàreas que pertany al terme de Vilanova de Sau, documentada des del segle XII. El recull de Tortadès pot venir de Vilanova de Sau, però també d`altres llocs de les Guilleries on arribaven les terres del mas: Viladrau, Espinelves, Sant Hilari Sacalm i Sant Sadurní d`Osormort.
Título original: La mala nueva.{I{ Título de Paloma l`Aronge (publicación con ortografía actualizada),
|
Go Back
|
0178:66 Mambrú (7+7 é) (ficha no.: 8554)
Versión de Fornells de la Selva (comc. La Selva, Girona, auton. Catalunya, España).
Recitada por Rosa Salvatella (70a). Recogida por Celesti Pujol i Camps, 00/00/1873 (Colec.: Milà i Fontanals, M.). Publicada en Milá y Fontanals 1882, Romancerillo catalán, nº 235B, pp. 206-207. 030 hemist. Música no registrada. |
|
|
El comte de l` Aronja dematí s` en llevé |
2 |
s` en calsa y s`en bota e cavall embridé. |
|
La dama li pregunta: --¿no tems d`e me detxé. |
4 |
--Yo m` en vaig á la guerra qu` el rey me demané, |
|
que si yo no h. anava m` en faría penje.-- |
6 |
La dama li pregunta --¿quant tornara vosté. |
|
--Per la Pascua florida ó San Joan qui ve.-- |
8 |
La Pascua n` es passada y San Joan també. |
|
La dama `s fa `n finestra á veure el comte si ve. |
10 |
en veu vení dos patges tots vestits de dolé. |
|
--Ay patjes, los meus patges, ¿quina nova porté? |
12 |
--La nova que li porto no la vulga sabé: |
|
qu` el comte de l` Aronge es mort y soterré. |
14 |
Ab una tomba nova l` ha ajudat á posé |
|
La dama s` en fa adintre trista y desconsolé. |
| |
Notas: Recogida por Pujol i Camps para enviársela a Milà i Fontanals. Milà lo tomó (quiazá de copias imprecisas) del cuaderno manuscrito "Romancero Catalan. / Acopio de canciones y versiones de las mismas recojidas en este / país y trasladadas al papel (sin parar mientes en ortografía catalana que no / conozco) tal como las cantan y pronuncian nuestras labradoras. Es el ob- /jeto de este acopio allegar materiales para el "Cancionero Catalan" que esta escri- / biendo mi eminente y estimado amigo D. Manuel Milá y Fontanals. / Por / D. Celestino Pujol y Camps / Gerona 7 de Setiembre de 1873", que se conserva en el Archivo de la OCPC, serie B-14, versión nº 7 del cuaderno, titulada "El compte de l`Aronja". El "Romancero Catalan" de Pujol i Camps pasó a ser propiedad de Marià Aguiló i Fuster y llegó al archivo de la Obra del Cançoner el 17 de abril de 1923, formando parte del legado Aguiló. -14b) Entre paréntesis Milà se pregunta: l`ha (he?) á p. Se canta con el estribillo: Tal lara tal lara // Que viva l` aronja // Que viva la rosa á n-el rosé.//
|
Go Back
|
0178:70 Mambrú (7+7 é) (ficha no.: 9568)
Versión de Camprodon (comc. Ripollès, Girona, auton. Catalunya, España).
Recitada por la mujer "del noi Borra". Recogida por Marià Aguiló i Fuster, 00/00/1863 (fecha deducida) (Archivo: OCPC; Colec.: Aguiló i Fuster, M., Serie A-25-XXIII, d). Publicada en Rebés 2015A, Caramella. Revista de música i cultura popular, n.º 33 (julio-diciembre de 2015), p. 64. Reeditada en Rebés 2015B, Tantágona, 2ª. época, n.º 18, apartado 4. 024 hemist. Música no registrada. |
|
|
El duc se`n va a la guerra, no sé quan tornarà, |
2 |
si torna per la Pasqua o per la Trinité . |
|
La Pasqua n`és passada, la Trinité també. |
4 |
En veu venir dos patges tots vestits de dolé. |
|
--Ai, patges, los meus patges, quina nova porté? |
6 |
--La nova que jo porto no la vulga saber, |
|
el duc n`és mort en guerra, n`és mort i soterré. |
8 |
Ja n`han feta la tomba al peu d`un xiprer. |
|
A la branca més alta, hi canta un esparver, |
10 |
si en canta amb son llenguatge com si en fos ell mateix. |
|
Les paraules que ell ne diu: "Viuda, no us torneu caser, |
12 |
que si el rei ho sabia, vos faria mater". |
| |
Variantes: -8b d`un oranger.
Nota de S. Rebés: Ens consta, així mateix, que els adults dansaven el Mambrú (é). "Es cerdana", sardana, diu Marià Aguiló al marge.
Notas: Sólo se sabe que fue recitada por la mujer "del noi Borra", quizás en 1863. El manuscrito está en el Archivo: OCPC, serie A-25-XXIII, doc. 10. El segundo artículo de S. Rebés está disponible en: http://revistatantagora.net/va-de-pensarsobre-la-popularitat-de-mambru-a-catalunyasalvador-rebes/?fbclid=IwAR1LAyh_7_34o2gjQYQHxMBtFy9jjndE9xiaCbnjhD8sIIvNK5VOvi9p9fs.
|
Go Back
|
0178:71 Mambrú (7+7 é) (ficha no.: 9569)
Versión de Olot (comc. Garrotxa, Girona, auton. Catalunya, España).
Recogida hacia 00/00/1910 Publicada en Rebés 2015A, , Caramella. Revista de música i cultura popular, n.º 33 (julio-diciembre de 2015), p. 63. Reeditada en Rebés 2015B, Tantágona, 2ª. época, n.º 18, apartado 4. 014 hemist. Música no registrada. |
|
|
El rei se`n va a la guerra no sé si tornarà, |
|
| virondó, virondó, virondeta |
|
2 |
si tornarà per Pasqua o per la Trinitat. |
|
La Pasqua n`és passada, la Trinitat també, |
4 |
ja veu venir dos patges: --Quina nova em porteu? |
|
--La nova que jo en porto no vos la puc pas dir. |
6 |
Fiqueu`s-en a dins del quarto i allà us ela diré: |
|
el rei n`és mort en guerra, i ensoterrat també.-- |
| |
Notas: Recogida a principios del siglo XX para la colección de Rossend Serra i Pagès (Ms. Serra: f. 666-667). La cantaban las niñas de Olot mientras jugaban al corro. El estribillo sigue solo al primer hemistiquio del verso inicial. Véase el artículto de S. Rebés, disponible en:
http://revistatantagora.net/va-de-pensarsobre-la-popularitat-de-mambru-a-catalunyasalvador-rebes/?fbclid=IwAR1LAyh_7_34o2gjQYQHxMBtFy9jjndE9xiaCbnjhD8sIIvNK5VOvi9p9fs.
Nota de S. Rebés: El savi professor [Serra i Pagès] no es descuida de dir que, en ocasions, la tonada del Mambrú franco-català (é) s`aplica a la lletra d`El mestre (6+6, í), "que les nenes canten fent sardana, és a dir, formant rotllo i anant voltant pausadament", i remet al treball en curs de la seva deixebla Sara Llorens (Ms. Serra [S-7. doc. 124-a], f. 670). En efecte, el Cançoner de Pineda ofereix dues peces d`aquesta mena (Llorens [de Serra] 1931: 111-112).
|
Go Back
|
0178:72 Mambrú (á) (ficha no.: 9626)
Versión de Villarroya Montellano (ay. Villarroya, p.j. Calahorra, ant. Arnedo, La Rioja, España).
Recitada por Angelita Ezquerro Tomás (79a) y Emilia Jiménez Pérez (59a). Recogida en Calahorra por Emilia Jiménez Pérez, 00/09/2003 (Archivo: ARLR; Colec.: Asensio García, J.). Publicada en Asensio García 2008, Romancero General de La Rioja Piedra de Rayo, Logroño, nº 6.1. 024 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá, |
2 |
si vendrá pa las Pascuas o pa la Navidad. |
|
Navidades ya se pasan Mambrú no viene ya. |
4 |
Subiremos a la torre por ver si viene ya; |
|
por allá viene un paje que noticias traerá. |
6 |
--Las noticias que traigo dan ganas de llorar, |
|
que se vistan de luto y se echen a llorar |
8 |
que Mambrú ya se ha muerto lo llevan a enterrar.-- |
|
La caja era de oro la tumba de cristal; |
10 |
encima de la tumba Dios y la Virgen van, |
|
encima de la Virgen tres palomitas van |
12 |
cantando el pío pío cantando el pío pan. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: Qué dolor, qué dolor, qué pena. Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: Do re mi, do re má.
Otro título: La mala noticia.
|
Go Back
|
0178:73 Mambrú (á) (ficha no.: 9627)
Versión de Viniegra de Arriba (p.j. Logroño, ant. Nájera, comc. Anguiano, La Rioja, España).
Recitada por Narcisa Matute Martínez (90a). Recogida por Javier Asensio García, 13/08/1999 (Archivo: ARLR; Colec.: Asensio García, J.). Publicada en Asensio García 2008, Romancero General de La Rioja Piedra de Rayo, Logroño, nº 6.2. 022 hemist. Música registrada. |
|
|
Membrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá |
2 |
si vendrá pa la Pascua o pa la Trinidad |
|
la Trinidad se pasa Membrú no viene ya. |
4 |
Se ha asomado a la torre por ver si viene ya |
|
y vio venir un paje cargado de luto ya. |
6 |
--¿Qué noticias traes, paje, qué noticias nos traes? |
|
--Que Membrú ya se ha muerto lo llevan a enterrar |
8 |
entre cuatro oficiales un cura y un sacristán.-- |
|
La tumba que llevaba toda era de cristal |
10 |
encima de la tumba un pajarito va. |
|
cantando el pío pío cantando el pío pa.-- |
| |
Nota: Se repite el estribillo qué dolor, qué dolor, qué pena tras los primeros hemistiquios y los segundos se repiten, intercalando el estribillodo re mi do re fa.
Otro título: La mala noticia.
|
Go Back
|
0178:74 Mambrú (á) (ficha no.: 9628)
Versión de Grañón (p.j. Haro, ant. Santo Domingo de la Calzada, La Rioja, España).
Recitada por Carmen Soto Grañón, "La Sota" (88a). Recogida por Javier Asensio García, 24/05/2000 (Archivo: ARLR; Colec.: Asensio García, J.). Publicada en Asensio García 2008, Romancero General de La Rioja Piedra de Rayo, Logroño, nº 6.3. 019 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuando vendrá, |
2 |
si vendrá pa las Pascuas o pa la Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa Mambrú no viene ya. |
4 |
Mandaron un pajarito por ver si viene ya |
|
ya viene el pajarcito qué novedad traerá. |
6 |
--La novedad que traigo Mambrú se ha muerto ya; |
|
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . yo le he visto enterrar |
8 |
con caja de terciopelo forrada de cristal. |
|
Y encima de la caja dos pajaritos van |
10 |
cantando pío pío cantando pío pan. |
| |
Nota: Se repite el estribillo: ole fa de fusí liberá tras los primeros hemistiquios y los segundos se repiten, intercalando el estribillo ole fa ole fí liberá.
Otro título: La mala noticia.
|
Go Back
|
0178:75 Mambrú (á) (ficha no.: 9629)
Versión de Turruncún. (ay. Arnedo, La Rioja, España).
Recitada por Amparo (66 años) y Pilar Ocón Puerta (60a). Recogida en Calahorra por Javier Asensio García, 27/07/2002 (Archivo: ARLR; Colec.: Asensio García, J.). Publicada en Asensio García 2008, Romancero General de La Rioja Piedra de Rayo, Logroño, nº 6.4. 020 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá, |
2 |
si viene pa las Pascuas o pa la Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa Mambrú no viene ya. |
4 |
Me he subido a la torre por ver si viene ya |
|
por allí viene un paje qué noticias traerá. |
6 |
--Las noticias que traigo dan ganas de llorar |
|
que se vistan de luto y se echen a llorar |
8 |
que Mambrú ya se muerto lo llevan a enterrar.-- |
|
Encima de la tumba dos pajaritos van |
10 |
cantando el pío pío cantando el pío pan. |
| |
Nota: Se repite el estribillo: qué dolor qué dolor que pena tras los primeros hemistiquios y los segundos se repiten, intercalando el estribillo hache í jota ka.
Otro título: La mala noticia.
|
Go Back
|
0178:76 Mambrú (á) (ficha no.: 9630)
Versión de Bañares (p.j. Haro, ant. Santo Domingo de la Calzada, La Rioja, España).
Recitada por María Guadalupe Valgañón García (69a). Recogida por Javier Asensio García, 25/08/2005 (Archivo: ARLR; Colec.: Asensio García, J.). Publicada en Asensio García 2008, Romancero General de La Rioja Piedra de Rayo, Logroño, nº 6.5. 018 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra no sé cuándo vendrá, |
2 |
si vendrá pa las Pascuas o pa la Trinidad |
|
las Pascuas ya se pasan la Trinidad también. |
4 |
Por allí viene un paje qué noticias traerá. |
|
--Las noticias que traigo les van a hacer llorar |
6 |
se ponga usted de luto y se eche a llorar |
|
que Mambrú ya se ha muerto lo llevan a enterrar.-- |
8 |
Encima de la caja tres pajaritos van |
|
cantando el pío cantando el pío pan. |
| |
Nota: Se repite el estribillo qué dolor, qué dolor, qué pena tras los primeros hemistiquios y los segundos se repiten, intercalando el estribillodo re mi do re fa.
Otro título: La mala noticia.
|
Go Back
|
0178:77 Mambrú (á) (ficha no.: 9631)
Versión de Valgañón (p.j. Haro, ant. Santo Domingo de la Calzada, La Rioja, España).
Recitada por Agustina Crespo Sáez (97a) y Paula Crespo Crespo (63a). Recogida por Javier Asensio García, 04/08/1999 (Archivo: ARLR; Colec.: Asensio García, J.). Publicada en Asensio García 2008, Romancero General de La Rioja Piedra de Rayo, Logroño, nº 6.6. 018 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se va a la guerra, no sé cuándo vendrá, |
2 |
si vendrá pa las Pascuas o pa la Trinidad |
|
la Trinidad se pasa Mambrú no viene ya. |
4 |
Por allá viene un paje qué noticias traerá. |
|
--Las noticias que (y)o traigo muy pronto se sabrán |
6 |
que Mambrú ya se ha muerto lo llevan a enterrar.-- |
|
La cajita er a de oro la tapa de cristal |
8 |
encima de la tapa tres palomitas van |
| |
Nota: Se repite el estribillo mire usted, mire usted qué pena tras los primeros hemistiquios y los segundos se repiten, intercalando el estribillodo re mi, do re fa.
Notas del editor: Las recitadoras son madre e hija. Lo cantaban bailando en corro alrededor del árbol mayo. Este lo plantaban el 30 de abril y lo tenían durante todo el mes de mayo. La costumbre desapareció antes de 1950.
Otro título: La mala noticia.
|
Go Back
|
0178:78 Mambrú (á) (ficha no.: 9632)
Versión de Aguilar del Río Alhama (p.j. Calahorra, ant. Cervera del Río Alhama, comc. Cervera, La Rioja, España).
Recitada por Pilar Hernández Sesma (68a) y Ramos Hernández Sesma, "Chirichas" (61a). Recogida por Javier Asensio García y José Ángel Laline, 21/06/2001 (Archivo: ARLR; Colec.: Asensio García, J.). Publicada en Asensio García 2008, Romancero General de La Rioja Piedra de Rayo, Logroño, nº 6.7. 018 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá, |
2 |
si viene pa la Pascua o pa la Trinidad. |
|
La Trinidad se acaba Mambrú no viene ya. |
4 |
--Se ponga usted de luto y empiece usted a llorar.-- |
|
Por allá viene un paje qué noticias traerá. |
6 |
--Las noticias que traigo, ¡ay, que me caigo! serán para llorar |
|
se ponga usted de luto Mambrú no viene ya.-- |
8 |
Encima de la tumba tres palomitas van |
|
cantando el pío pío cantando el pío pa. |
| |
Nota: Se repite el estribillo mire usted, mire usted qué guerra tras los primeros hemistiquios y los segundos se repiten, intercalando el estribillo viva la rosa y su rosal.
Comentario de una de las recitadoras: -6b "Y se tiraban todas las niñas del corro al suelo".
Otro título: La mala noticia.
|
Go Back
|
0178:8 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 1353)
Versión de Castropodame (ay. Castropodame, p.j. Ponferrada, comc. Boeza, León, España).
Recitada por Felisa Blasco Luna (73a). Recogida por Jacinto Alguacil, Ángeles Gasset, Tomoko Mimura y Elvira Ramini, 02/07/1980 (Archivo: ASOR; Colec.: Encuesta NORTE 80; cinta: 4.2-7.2/A-03). Publicada en TOL II 1991, pp. 345-346. 024 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no se cuando vendrá, |
2 |
si vendrá pa la Pascua si pa la Trinidad. |
|
La Trinidad ya pasa, Mambrú no viene ya. |
4 |
Subieron a la torre por ver si viene ya, |
|
vieron venir un paje vestido de luto ya. |
6 |
--Buenos días, señor paje, ¿qué novedad nos trae? |
|
--La novedad, señores, que les va hacer llorar, |
8 |
que Mambrú ya está muerto, (que) yo le he visto enterrar; |
|
cuatro mil luces van vestidos de luto ya, |
10 |
n`el medio de las luces un pajarcillo va |
|
y el pájaro va diciendo: "Vámonos a acostar, |
12 |
unos con sus mujeres y otros con soledad". |
| |
Nota: Tiene estribillo: a) Merendón, dondón, merendela. |
Go Back
|
0178:9 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 1354)
Versión de Vega de los Viejos (ay. Cabrillanes, p.j. León, ant. Murias de Paredes, comc. Babia, León, España).
Recitada por Consuelo Vega Fernández (20a). Recogida por Manuel Manrique de Lara, 00/00/1908 (fecha deducida) (Archivo: AMP; Colec.: Manrique de Lara, M.). Publicada en TOL II 1991, p. 346. 020 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuando vendrá, |
2 |
si vendrá por la Pascua, si por la Trinidad. |
|
La Trinidad se acaba, Mambrú no viene ya. |
4 |
Vio venir a un paje vestido de luto ya. |
|
--Mi paje, mi buen paje, ¿qué novedad traerá? |
6 |
--La novedad que os traigo os ha de hacer llorar, |
|
que Mambrú ya se ha muerto, yo le he visto enterrar |
8 |
entre cuatro oficiales, el cura y sacristán. |
|
Delantales de seda ya los podéis guardar |
10 |
hasta el año que viene que cumple el luto ya. |
| |
Go Back
|
0178:10 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 1355)
Versión de Tejados (ay. Valderrey, p.j. Astorga, comc. Astorga, León, España).
Recitada por Isabel Otero (75a). Recogida en Astorga (Residencia San Francisco) por Javier Olmos, José Ramón Prieto, Salvador Rebés y Flor Salazar, 15/07/1985 (Archivo: ASOR; Colec.: Encuesta LEÓN 85; cinta: 7.15-7.1/A-01). Publicada en TOL II 1991, pp. 346-347. 042 hemist. Música registrada. |
|
|
En Francia nació un niño de padres natural, |
2 |
que aún no tiene tres horas lo quieren bautizar. |
|
Por gusto de padrinos Mambrú se ha de llamar. |
4 |
Aún no tiene quince años ya lo quieren casar |
|
con una hija que tiene el rey de Portugal. |
6 |
El día ` los conciertos le vino un memorial: |
|
"Que Mambrú se prepare, que pa la guerra va". |
8 |
Llamara a sus criados, al punto que allí están. |
|
Uno le trae las botas, otro espada y puñal, |
10 |
otro silla y caballo para Mambrú montar. |
|
--Mambrú se fue a la guerra, ¡mi Dios!, ¿cuándo vendrá?, |
12 |
si vendrá para Pascua, si pa la Trinidad.-- |
|
Se pasaron las Pascuas, Mambrú no viene ya. |
14 |
Se suben a la torre por ver si viene ya |
|
y ven venir un paje ¿qué señas traerá? |
16 |
--Las señas que os traigo os han de hacer llorar, |
|
que Mambrú ya está muerto, que yo lo vi enterrar; |
18 |
las luces que llevaba pasaban de un millar. |
|
Encima de las tumba romero vi plantar; |
20 |
encima del romero un pájaro volar |
|
que cantando decía: "Mambrú descanse en paz". |
| |
Nota: Tiene estribillo a) Mirandún, mirandún, mirandela. |
Go Back
|
0178:11 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 1356)
Versión de Cubillas de Arbas (ay. Villamanín, ant. Rodiezmo, p.j. León, ant. La Vecilla, comc. Los Argüellos, León, España).
Recitada por María Cañón Barrios (48a). Recogida por Fernando Gomarín Guirado, Robert Heifetz, Margarita Morton y María José Setefilla Navarro, 03/07/1980 (Archivo: ASOR; Colec.: Encuesta NORTE 80; cinta: 2.3-7.1/B-14). Publicada en TOL II 1991, pp. 347-348. 048 hemist. Música registrada. |
|
|
En Cádiz nació un niño de parto natural, |
2 |
hijo de padres nobles como los hay acá; |
|
al cabo de ocho días le van a bautizar, |
4 |
con padrino y madrina, con cura y sacristán. |
|
El cura le pregunta: --¿Cómo se ha de llamar?-- |
6 |
El padrino responde: --Mambrú, el general.-- |
|
Y a los dieciocho años le tratan de casar |
8 |
con una buena chica hija de un general. |
|
Se celebran las bodas con gran solemnidad; |
10 |
y al cabo de ocho días para la guerra va. |
|
Mambrú se fue a la guerra, ¡mi Dios!, ¿cuándo vendrá?, |
12 |
si vendrá por la Pascua, si por la Trinidad. |
|
La dama, que lo espera, muy impaciente está; |
14 |
ya se subió a la torre por ver si viene ya. |
|
Ya ve venir un paje, todo de luto ya. |
16 |
--Paje mío, buen paje, ¿qué novedad traerá? |
|
--La novedad que os traigo os ha de hacer llorar, |
18 |
que Mambrú ya se ha muerto, yo le he visto expirar; |
|
veinticuatro cristianos lo llevan a enterrar. |
20 |
La caja era de oro, la tapa, de cristal, |
|
y encima de la tapa cuatro mil luces van, |
22 |
y encima de las luces, un rico romeral, |
|
y encima del romero un ruiseñor cantar; |
24 |
y en el cantar decía: "Mambrú descanse en paz". |
| |
Nota: Tiene estribillo: a) Mirandón, mirandela. |
Go Back
|
0178:12 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 1357)
Versión de Naredo de Fenar (ay. Matallana de Torío, ant. La Robla, p.j. León, ant. La Vecilla, comc. Torío, León, España).
Recitada por Salvadora Fernández Gutiérrez (58a). Recogida en Brugos de Fenar por Josefina Sela, 00/07/1916 (Archivo: AMP; Colec.: Sela, J. (M. Goyri-R. Menéndez Pidal)). Publicada en TOL II 1991, pp. 348-349. 026 hemist. Música registrada. |
|
|
En Francia nació un niño de padres natural, |
2 |
sus padrinos fueron los reyes de Portugal. |
|
De nombre le han puesto Mambrún se ha de llamar. |
4 |
--Mambrú se fue a la guerra, ¡mi Dios!, ¿cuándo vendrá?, |
|
si vendrá por las Pascuas o por la Trinidad. |
6 |
La Trinidad se acaba, Mambrú no viene ya. |
|
Allá por lejos tierra un paje ve asomar. |
8 |
--Paje mío, buen paje, ¿qué novedad traerá?. |
|
--La novedad que vos traigo vos ha de hacer llorar, |
10 |
que Mambrú ya se ha muerto, yo le he visto expirar, |
|
entre cuatro oficiales las andas vi llevar |
12 |
y encima de la tumba romero vi plantar.-- |
|
¡Tumbas al aire viene, tumbas al aire va! |
| |
Go Back
|
0178:13 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 1358)
Versión de Boñar (ay. Boñar, p.j. León, ant. La Vecilla, comc. Boñar, León, España).
Recitada por María González (unos 50a). Recogida en La Robla por Josefina Sela, 00/00/1915 (fecha deducida) (Archivo: AMP; Colec.: Sela, J. (M. Goyri-R. Menéndez Pidal)). Publicada en TOL II 1991, p. 349. 029 hemist. Música registrada. |
|
|
--Mambrú se fue a la guerra, ¡mi Dios!, ¿cuándo vendrá?, |
2 |
si vendrá pa las Pascuas o pa la Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa y Mambrú no viene ya. |
4 |
La dama, que lo espera, muy impaciente está; |
|
a altas torres se sube por ver si viene ya. |
6 |
Viera venir un paje por las sierras acá. |
|
--Mi paje, mi buen paje, ¿qué novedad trairás? |
8 |
--La novedad que (v)os traigo os ha de hacer llorar, |
|
que Mambrú ya se ha muerto, yo le he visto enterrar; |
10 |
al redor de la tumba cuatro mil luces van, |
|
los hachones de arroba dineros costarán. |
12 |
De oficiales y generales acompañado va, |
|
los sargentos repiten con un general |
14 |
que los anillos dobles |
|
que en sus manos tenía usted los ha de cobrar. |
| |
Go Back
|
0178:68 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 9566)
Versión de Arties (ay. Naut Aran, comc. Vall d`Aran, Lleida, auton. Catalunya, España).
Recogida por Marià Aguiló i Fuster, 28/08/1860 (fecha deducida) publicada en Rebés 2015B, Tantágona, 2ª. época, n.º 18, apartado 3. 036 hemist. Música no registrada. |
|
|
A França ha nascut un home de pares natural, |
2 |
al cap de los tres dies ja el van a batiar, |
|
ja deien los seus padrins com s`ha d`anomenar, |
4 |
responen los padrins: --Malbruc s`anomenà. |
|
Al cap de los cinc anys ja lo posen [a] ensenyar; |
6 |
al cap de los deu anys, un mestre n`era ja; |
|
al cap de los vint anys, lo parlen de casar |
8 |
amb una dama hermosa de gran habilitat. |
|
Lo dia de les bodes una carta va arribar, |
10 |
lo que la carta diu, que Malbruc s`ha de marxar. |
|
No sap si tornarà per Pentecosta o per la Trinitat. |
12 |
La Trinitat s`acosta, Mambrú no ha tornat. |
|
Se posa a la finestra per veure si vindrà. |
14 |
Ja veu venir dos ocells, vestits de dol ne van. |
|
--Ai, ocells, los meus ocells, quina nova ne portau? |
16 |
--La nova que portem, Malbruc que mort està, |
|
a sota d`una pineda jo l`he vist enterrar, |
18 |
del tot cobert de flors, tot ben tapat està.-- |
| |
Nota: -12b Mambrú, sic.
Nota de S. Rebés: Al marge, el col·lector hi anotà: "La tonada vulgar, diversa del francés", en referència a les dues modalitats existents a Catalunya, la "vulgar" o més coneguda, que és aquesta, i l`altra, la importada directament de França, el Mambrú d`assonància é.
Notas: El manuscrito, que probablemente fue recogido entre el 23 y el 28 de agosto de 1860, se conserva en el Archivo: OCPC, serie A-25-XXIII, doc. 17. Está disponible en el artículo de S. Rebés en:
http://revistatantagora.net/va-de-pensarsobre-la-popularitat-de-mambru-a-catalunyasalvador-rebes/?fbclid=IwAR1LAyh_7_34o2gjQYQHxMBtFy9jjndE9xiaCbnjhD8sIIvNK5VOvi9p9fs.
|
Go Back
|
0178:14 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 1765)
Versión de Castañosín (parr. Piñeira, ay. Fonsagrada, p.j. Fonsagrada, Lugo, España).
Recitada por Manuel Fernández Fernández (50a). Recogida por Aníbal Otero Álvarez, hacia 1930 (Archivo: AMP; Colec.: Otero, A. (M. Goyri-R. Menéndez Pidal)). Publicada en RT-Galicia 1998, p. 356. 029 hemist. Música registrada. |
|
|
En Francia nació un niño de un parto natural; |
2 |
al cabo de los tres días lo llevan a bautizar, |
|
y el cura le pregunta cómo se ha de llamar. |
4 |
Y el padrino responde: "don Dono, general". |
|
Don Dono va en la guerra, no sé cuándo vendrá. |
6 |
Se soben a la torre por ver si lo ven llegar; |
|
luego allá en altos mares ven un paje asomar. |
8 |
Se bajan de la torre por ver qué novedad traerá. |
|
--La novedad que traigo les ha de hacer llorar, |
10 |
que se ha muerto don Dono, yo lo he visto enterrar |
|
con cuatro generales y el cura parroquial. |
12 |
La caja que llevaba, toda era de cristal; |
|
sobro de la caja, las cuatro velas van. |
14 |
Yo lo he visto enterrar, |
|
cantando el pío, pío, cantando el pío, pa. |
| |
Go Back
|
0178:1 Mambrú (á) (ficha no.: 1)
Versión de Navafría (ay. Navafría, p.j. Sepúlveda, Segovia, España).
Recitada por Aurora Torres Cervel (88a). Recogida por Koldo Biguri, Beatriz Mariscal, José Ramón Prieto, Mª José Querejeta y Teresa Yagüe, 07/07/1982 (Archivo: ASOR; Colec.: Encuesta SEGOVIA 82; cinta: 5.7-7.1/A-12 y 13). Publicada en TRC-Segovia 1993, p. 262. 016 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuando vendrá, |
2 |
si vendrá para la Pascua o para la Trinidad. |
|
Mambrú se fue a la guerra, qué noticias traerá. |
4 |
Las noticias que trae son de hacer llorar: |
|
Fernando ya se ha mué-, le llevan a enterrar, |
6 |
con capa `e tercipé-, con caja de cristal. |
|
En medio de la tum- un pajarito va |
8 |
cantando el pío pi-, cantando el pío pa. |
| |
Notas: Los dos primeros versos los dice al final. Se repite cada verso y después se canta el estribillo. A cabalgar, a cabalgar, / a curé, curé, curé, / a curesita sin apetito, / a curé, a curé, a curé, / a curesita así no pue ser. |
Go Back
|
0178:2 Mambrú (á) (ficha no.: 2)
Versión de Santa Marta del Cerro (ay. Santa Marta del Cerro, p.j. Sepúlveda, Segovia, España).
Recitada por Mauricia Burgos (79a). Recogida por Koldo Biguri, Olimpia Martínez, Sandra Robertson y Ana Valenciano, 04/07/1982 (Archivo: ASOR; Colec.: Encuesta SEGOVIA 82; cinta: 3.4-7.2/A-08). Publicada en Petersen-Web 2000, Texto. Reeditada en Petersen-Web 2000-2007, Texto. 006 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, |
|
Mire usted, mire usted, qué guerra no sé cuándo vendrá, |
2 |
si vendrá pa la Pascua |
|
mire usted, mire usted, qué pasa o pa la Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa, Mambrú no viene ya. |
| |
Nota: Los hemistiquios impares se repiten, intercalando el estribillo que rima con ellos. Los pares también se repiten intercalando el estribillo fijo: do-re-mi, do-re-fa. |
Go Back
|
0178:3 Mambrú (á) (ficha no.: 3)
Versión de Otero de Herreros (ay. Otero de Herreros, p.j. Segovia, Segovia, España).
Recitada por Agapita Calle (62a). Recogida por Raquel Calvo, Javier Ormazábal, Dolores Sanz, Blanca Urgell y Ana Valenciano, 07/07/1982 (Archivo: ASOR; Colec.: Encuesta SEGOVIA 82; cinta: 1.7-7.1/B-05). Publicada en TRC-Segovia 1993, p. 263. 014 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrul se fue a la guerra, |
|
mire usted, mire usted, qué pena no sé cuándo vendrá. |
2 |
Si vendrá pa la Pascua |
|
mire usted, mire usted, qué lata o pa la Trinidad. |
|
La Trinidad se acaba |
|
mire usted, mire usted, qué lata y Mambrul no viene ya. |
4 |
Me he subido a la torre |
|
mire usted, mire usted, qué corre por ver si viene ya; |
|
se ve venir un paje, |
|
mire usted, mire usted, qué traje ¿qué noticias traerá? |
6 |
Que Mambrul ya se ha muerto, |
|
mire usted, mire usted, qué tuerto, le llevan a enterrar, |
|
con cuatro monaguillos, |
|
mire usted, mire usted, qué pillos el cura y el sacristán. |
| |
Notas: Los hemistiquios impares se repiten intercalando el estribillo que rima con ellos. Los hemistiquios pares también se repiten intercalando el estribillo fijo: do-re-mi, do-re-fa. |
Go Back
|
0178:4 Mambrú (á) (ficha no.: 4)
Versión de Sigueruelo (ay. Santo Tomé del Puerto, ant. Sigueruelo, p.j. Sepúlveda, Segovia, España).
Recitada por Sagrario Martín Mayoral (62a). Recogida por José Antonio Blanco, Mª José Querejeta, Dolores Sanz y Ana Valenciano, 03/07/1982 (Archivo: ASOR; Colec.: Encuesta SEGOVIA 82; cinta: 1.3-7.2/A-18). Publicada en TRC-Segovia 1993, p. 261. 006 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuando vendrá, |
2 |
si vendrá para la Pascua o para la Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa y Mambrú no viene ya. |
| |
Nota: Tiene estribillo: b) carabirurí, carabirurá. |
Go Back
|
0178:5 Mambrú (á) (ficha no.: 5)
Versión de Anaya (ay. Anaya, p.j. Segovia, ant. Segovia, Segovia, España).
Recitada por Filomena Alonso (67a). Recogida por Pilar Aragón, Raquel Calvo, Mª Teresa Cillanueva y Dolores Sanz, 06/04/1983 (Archivo: ASOR; Colec.: Anexo SEGOVIA 83; cinta: Seg.6-4.1/A-12). Publicada en TRC-Segovia 1993, p. 264. 004 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, |
|
¡Viva el amor!, no sé cuando vendrá. |
|
¡Viva la rosa en su rosal! |
2 |
Si vendrá pa la Pascua, |
|
¡Viva el amor!, vendrá pa Navidad. |
|
¡Viva la rosa en su rosal! |
|
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . |
| |
Nota de la informante: Es una canción de corro y en los estribillos había que aplaudir y dar una vuelta.Tiene estribillo: a) viva el amor; b) viva la rosa en su rosal. |
Go Back
|
0178:6 Mambrú (á) (ficha no.: 6)
Versión de Laguna de Contreras (ay. Laguna de Contreras, p.j. Cuéllar, Segovia, España).
Recitada por Gregoria Pérez (65a). Recogida por Olimpia Martínez, José Ramón Prieto, Sandra Robertson y Flor Salazar, 03/07/1982 (Archivo: ASOR; Colec.: Encuesta SEGOVIA 82; cinta: 3.3-7.1/B-07). Publicada en TRC-Segovia 1993, pp. 261-262. 025 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, |
|
mire usted, mire usted qué guerra no sé cuándo vendrá, |
2 |
si vendrá pa la Pascua, |
|
mire usted, mire usted qué pasa o pa la Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa, Mambrú no viene ya. |
4 |
Por allí viene un paje, |
|
mire usted, mire usted qué traje ¿qué noticias traerá? |
|
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . Le fueron a preguntar. |
6 |
--Mambrú ya se ha muerto, |
|
mire usted, mire usted qué muerto le llevan a enterrar. |
|
La caja ere de pino, |
|
mire usted, mire usted qué pino la tapa es de cristal, |
8 |
y en medio de las dos tapas, |
|
mire usted, mire usted qué tapa tres tortolitas van |
|
cantando el pío, pío, cantando el pío, pío, |
10 |
cantando el pío, pío, cantando el pío, pa. |
| |
Nota: Los hemistiquios impares se repiten intercalando el estribillo que rima con ellos. Los hemistiquios pares también se repiten, intercalando el estribillo fijo: To-re-mi, to-re-ma. |
Go Back
|
0178:7 Mambrú (á) (ficha no.: 7)
Versión de San Ildefonso o La Granja (ay. San Ildefonso o La Granja, ant. San Ildefonso, p.j. Segovia, ant. Segovia, Segovia, España).
Recitada por Teodora Bareno Lledo (81a). Recogida por Juana Agüero, Diego Catalán, Jon Juaristi, Beatriz Mariscal, Francisco Mendoza Díaz-Maroto y Ana Valenciano, 05/07/1980 (Archivo: ASOR; Colec.: Encuesta NORTE 80; cinta: 1,2.5-7.1/A-11). Publicada en TRC-Segovia 1993, pp. 262-263. 012 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, |
|
Mire usted, mire usted, qué pena no sé cuándo vendrá; |
2 |
que venga pa la Pascua, |
|
Mire usted, mire usted, qué guasa o pa la Trinidad. |
|
Por allí viene un paje, |
|
Mire usted, mire usted, qué traje ¿qué noticias traerá? |
4 |
--Las noticias que traigo: |
|
Mire usted, mire usted, qué caigo Mambrú se ha muerto ya. |
|
Encima de la caja |
|
Mire usted, mire usted, qué guasa tres pajaritos van |
6 |
cantando el pío, pío, cantando el pío, pan. |
| |
Nota: Los hemistiquios se repiten intercalando el estribillo que rima con ellos. Los hemistiquios pares también se repiten intercalando el estribillo fijo: Do, re, mi, do re, fa. |
Go Back
|
0178:67 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 9565)
Versión de Botarell (comc. Baix Camp, Tarragona, auton. Catalunya, España).
Recitada por Magdalena Ferrer (unos 70a). Recogida por Higini Anglès i Pàmies, hacia 1920 publicada en Anglès 1926A, p. 252.. Reeditada en Rebés 1988, p. 11-12 y Rebés 2015A, Caramella. Revista de música i cultura popular, n.º 33 (julio-diciembre de 2015), págs. 64. 024 hemist. Música no registrada. |
|
|
En Francia nació un niño de padre natural. |
2 |
Por no tener padrino Mambrú se ha de llamar. |
|
Mambrú se fué a la guerra no se cuando vendrà, |
4 |
si vendrà por la Pasqua o por la Trinidad. |
|
La Trinidad se acerca Mambrú no viene ya. |
6 |
Por allá viene un paje que noticia traerá? |
|
--Las noticias que traigo os han de hacer llorar |
8 |
que Mambrú ya se ha muerto y lo llevan a enterrar. |
|
La caja de tercio pelo la tumba de cristal |
10 |
encima de la tumba un ramillete va. |
|
Encima el ramillete un pajarito està |
12 |
cantando el pio pio cantando el pio pá.-- |
| |
Nota: Advierte S. Rebés que si bien la recitadora fue informante en Botarell de Higini, la copia del archivo Menéndez Pidal no confirma que esta versión en concreto sea de ella.
{EP)
|
Go Back
|
0178:36 Mambrú (7+7 estróf.) (ficha no.: 5231)
Versión de Guatemala s. l. (Guatemala).
Recogida 00/00/1963 Publicada en Navarrete 1963, pp. 206-207. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 3.1, pp. 187-188. 024 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, muy pronto volverá. |
2 |
Será para Año Nuevo o para Nochebuena, |
|
será para la Pascua o para Trinidad. |
4 |
Se pasó el Año Nuevo, también la Nochebuena, |
|
se terminó la Pascua, también la Trinidad. |
6 |
Su novia que lo aguarda muy impaciente espera. |
|
En alta torre hermosa se sube a divisar. |
8 |
Un día en que lo espera, un saldado ha llegado |
|
con traje negro y luto, señal de funeral. |
10 |
--Mambrú murió en la guerra, dan ganas de llorar. |
|
Un lindo relicario Mambrú puso en mi mano |
12 |
para que te lo pongas cerquita al corazón.-- |
| |
Nota de la editora: -12 Reelaboración parcial algo torpe y poco tradicional. Tras -1a y 10a se repite el estribillo Qué dolor, qué dolor, qué pena. tras los segundos hemistiquios 1, 3, 5, 7, 9 y 10, y 12 se repite el estribillo: Laralín, laralín.
|
Go Back
|
0178:33 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5228)
Versión de México, D. F. (México).
Recitada por un alumno de secundaria. Recogida entre 1963-1966 (Archivo: CdeM; Colec.: Sem. de Lír. Pop. Mex. de CELL). Publicada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 2.1, p. 186. 012 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, quizá cuando vendrá. |
2 |
Vendrá para la Pascua o para Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa, Mambrú no vuelve más. |
4 |
Mambrú se ha muerto en guerra, lo llevan a enterrar. |
|
Arriba de su tumba un pajarito va |
6 |
cantando el pío, pío, cantando el pío, pa. |
| |
Notas: El primer hemistiquio se repite, intercalando el estribillo: Chirivín, chirivín, chini, chin . El segundo también se repite intercalando el estribillo: dorremí Ajajd, ajajd.
|
Go Back
|
0178:34 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5229)
Versión de México, D. F. (México).
Recitada por Elsa González (26a). Recogida 00/00/1980 Publicada en Díaz Roig 1986b, p. 118. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 2.2, p. 187. 012 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá. |
2 |
Allá viene el cartero, ¿Qué noticias traerá? |
|
--La noticia que traigo. Mambrú ha muerto ya.-- |
4 |
La caja era de oro, la tapa de cristal. |
|
Arriba de la tapa tres pajaritos van |
6 |
cantando el pío, pío, cantando el pio, pa. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: Mire usted, mire usted + la última palabra del verso anterior. Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: Do, re, mi, fa, sol, la.
|
Go Back
|
0178:35 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5230)
Versión de México, D. F. (México).
Recitada por Paz Montaño. Documentada en o antes de 1939. Publicada en Mendoza 1939, pp. 323-324. Reeditada en Díaz Roig 1986b, pp. 120-121 y Díaz Roig 1990a, nº XXI, 2.3, p. 187. 020 hemist. Música registrada. |
|
|
Un niño nació en Francia |
|
mire usted, mire usted qué elegancia muy bello y sin igual. |
2 |
Por no tener padrinos |
|
mire usted, mire usted qué mezquinos Mambrú se va a llamar. |
|
Mambrú se fue a la guerra, |
|
mire usted, mire usted qué tontera no sé cuándo vendrá. |
4 |
--Sube, niño, a la torre |
|
mire usted, mire usted cómo corre a ver si viene ya. |
|
--Ahí viene un pajarito |
|
mire usted, mire usted qué bonito ¿qué noticias traerá? |
6 |
--Las noticias que traigo |
|
mire usted, mire usted que me caigo que Mambrú es muerto ya.-- |
|
Que quiso, que no quiso |
|
mire usted, mire usted qué chorizo lo llevan a enterrar |
8 |
en caja terciopelo |
|
mire usted, mire usted qué consuelo lo llevan a enterrar. |
|
Arriba de la caja |
|
mire usted mire usted qué mortaja dos pajaritos van; |
10 |
Un pajarillo canta |
|
mire usted, mire usted qué garganta el pio, pío, pa. |
| |
Nota: Se repiten los primeros hemistiquios, intercalando un estribillo cuya última palabra--rima con la última del primer hemistiquio (elegancia/Francia; mezquinos/padrinosetc.).
|
Go Back
|
0178:37 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5232)
Versión de Granada (Granada, Nicaragua).
Recitada por una anciana. Recogida 00/00/1946 Publicada en Mejía Sánchez 1946, pp. 90-91. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 5.1, p. 188. 018 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra |
|
mirundún, mirusté, qué tontera no sé cuándo vendrá, |
2 |
si vendrá por la Pascua |
|
mirundún, mirusté, qué tarasca o por la Navidad. |
|
Allá diviso un paje |
|
mirundún mirusté, qué salvaje ¿qué noticias traerá? |
4 |
--Las noticias que traigo |
|
mirundún, mirusté que me caigo Mambrú es muerto ya. |
|
En un palacio tendido |
|
mirundún, mirusté, qué descuido allí velando está; |
6 |
toditos los sacerdotes |
|
mirundún, mirusté, qué virotes allí rezando están; |
|
toditos los dragones |
|
mirandsín, mirusté, qué bufones en sus potrancas van; |
8 |
el maestro musicudo |
|
mirundún, mirusté, qué trompudo allí tocando está; |
|
el maestro del violón |
|
mirundán, mirusté, qué tripón también tocando está.-- |
| |
Nota: Se repiten los primeros hemistiquios, intercalando un estribillo cuya última palabra--rima con la última del primer hemistiquio (tontera / guerra; tarasca / Pascua; salvaje / paje etc.).
|
Go Back
|
0178:38 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5233)
Versión de Granada (Granada, Nicaragua).
Recitada por Cristina Morales. Recogida 00/00/1946 Publicada en Mejía Sánchez 1946, pp. 88-89. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 5.2, pp. 188-189. 020 hemist. Música registrada. |
|
|
En Francia nació un niño muy bello y sin igual, |
2 |
por falta de madrina Mambrú se va a llamar. |
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé si volverá. |
4 |
María subió a la torre a ver si viene ya; |
|
por allá viene un paje ¿qué noticias traerá? |
6 |
--Las noticias que traigo dan ganas de llorar: |
|
Es que Mambrú se ha muerto y nunca volverá.-- |
8 |
En caja de terciopelo lo llevan a enterrar, |
|
encima de su tumba un pajarito está |
10 |
cantando el pío, pío, el pío, pío, pa. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: Qué dolor, qué dolor, qué pena. Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: Do, re, mi, fa, sol.
|
Go Back
|
0178:39 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5234)
Versión de Granada (Granada, Nicaragua).
Recogida 00/00/1946 Publicada en Mejía Sánchez 1946, pp. 85-86. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 5.3, p. 189. 012 hemist. Música registrada. |
|
|
En Francia nació un niño muy bello y sin igual, |
2 |
por falta de madrina Mambrús se llamará. |
|
A la edad de catorce años, presidente y general. |
4 |
Mambrús se fue a la guerra, no sé si volverá. |
|
Allá vienen las noticias que Mambrús es muerto ya, |
6 |
en caja de terciopelo lo llevan a enterrar. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: Do, re, mi. . Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: Do, re, mi fa, sol, la.
|
Go Back
|
0178:42 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5237)
Versión de Panamá s. l. (Panamá).
Recitada por Dora P. de Zárate. Recogida 00/00/1957 Publicada en Zárate 1957, p. 09. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 7.1, p. 190. 006 hemist. Música registrada. |
|
|
Mauricio fue a la guerra, ¡ay, cuándo volverá! |
2 |
Allá viene un paje, ¿qué noticias traerá? |
|
Las noticias que trae: Mauricio` murió allá. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: Qué dolor, qué dolor, qué pena.. Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: Do, re, mi, do, re, fa.
|
Go Back
|
0178:43 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5238)
Versión de Llanos de Piedra (Los Santos, Panamá).
Recitada por Angélica de Carrión (27a). Recogida 00/00/1957 Publicada en Zárate 1957, p. 109. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 7.2, p. 190. 008 hemist. Música registrada. |
|
|
En Francia nació un niño de padre natural, |
2 |
por no tener padrinos murió sin bautizar. |
|
La caja era de vidrio y la tapa de cristal, |
4 |
donde lo enterraron los pajaritos van. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: Qué dolor, qué dolor, qué pena. . Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: Do, re, mi, do, re, fa.
|
Go Back
|
0178:53 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5248)
Versión de Perú s. l. (Perú).
Recitada por Miguel A. Ugarte. Recogida 00/00/1952 Publicada en Romero de Valle 1952, p. 87. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 14.1, p. 195. 038 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra |
|
qué dolor, qué dolor, qué pena, no sé cuándo vendrá, |
2 |
si vendrá por la Pascua |
|
qué dolor, qué dolor, que pasa o por la Navidad. |
4 |
La Navidad se pasa |
|
qué dolor, qué dolor, que pasa Mambrú no viene ya. |
6 |
Me he subido a la torre |
|
qué dolor, qué dolor, que corre por ver si aún vendrá. |
8 |
Allí viene su paje, |
|
qué dolor, qué dolor, qué traje ¿qué noticias traerá? |
10 |
--Las noticias que traigo |
|
qué dolor, qué dolor, me caigo dan ganas de llorar: |
12 |
que Mambrú se ha muerto |
|
qué dolor, qué dolor, qué tuerto lo llevan a enterrar |
14 |
en caja de terciopelo |
|
qué dolor, qué dolor, qué duelo con tapa de cristal. |
16 |
Encima de su tumba |
|
qué dolor, qué dolor, que zumba dos pajaritos van |
18 |
cantando el pío, pío, |
|
qué dolor, qué dolor, qué frío cantando el pio, pa.-- |
| |
Nota: Se repiten los primeros hemistiquios, intercalando un estribillo cuya última palabra--rima con la última del primer hemistiquio (pena / guerra; pasa / Pascua; corre / torre etc.). También se repiten los segundos hemistiquios, intercalando el estribillo: Do, re, mi, do, re fa.
|
Go Back
|
0178:54 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5249)
Versión de Arequipa (Perú).
Recitada por H. R. de R. (unos 60a). Recogida 00/00/1952 Publicada en Romero de Valle 1952, p. 83. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 14.2, p. 195. 018 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá, |
2 |
si vendrá para la Pascua o por la Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa, Mambrú no vuelve más. |
4 |
Su hija que lo espera, muy impaciente está, |
|
a una torre muy alta se sube a bien estar. |
6 |
Un día que lo espera, su paje vio llegar |
|
con banda negra y plumas, señal de funeral. |
8 |
--Las noticias que traigo dan ganas de llorar, |
|
porque Mambrú se ha muerto y lo llevan a enterrar.-- |
| |
Nota: Se repiten los primeros hemistiquios, intercalando el estribillo Mirondón, mirondón, mirondela.
|
Go Back
|
0178:55 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5250)
Versión de Lima (Lima, Perú).
Recitada por niñas Echecopar del Solar. Recogida 00/00/1940 Publicada en Romero de Valle 1952, p. 83. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 14.3, p. 196. 014 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá, |
2 |
si vendrá por la Pascua o por la Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa Mambrú no vuelve más. |
4 |
Mambrú murió en la guerra, lo llevan a enterrar |
|
con cuatro oficiales cien soldaditos van. |
6 |
Arriba de la tumba un pajarito va |
|
cantando el pío, pío, cantando el pío, pa. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: Qué Chiriban, chirilrin, chin, chin. Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: Ah, ab, ab, ab, ab, ab.
|
Go Back
|
0178:15 Mambrú (8+8 á) (ficha no.: 2866)
Versión de Miranda do Douro (c. Miranda do Douro, dist. Bragança, Portugal).
Documentada en o antes de 1893. Publicada en Deusdado 1893, s.p. y Deusdado 1897, s.p.; Neves-Campos 1898, III, 2-3. Reeditada en Neves - Campos 1893, 3; Moraes Ferreira 1898, 20-21; RGP II 1907, (reed. facs. 1885) 354-356; Deusdado 1912, 159-160; Teixeira 1930, 22-23; Graça [1953]; Redol 1964, 64-65 e s.p.; Art y Alves 1980, 104; Giacometti 1981, 289-290; Mourinho 1984-1987, XXXV-XXXVI; Costa Fontes 1997b, Índice Temático (© HSA: HSMS), pp. 330-331, X8; RºPortTOM2000, vol. 4, nº 1375, p. 126. 018 hemist. Música registrada. |
|
|
Mirandum se fui a la guerra, num sei quando benerá. |
2 |
Se benerá por la Pasqua ou se por la Trênidade. |
|
La Trenidade se passa, Mirandum num bene iá. |
4 |
Chubira-se a ua torre, para ber se lo abistaba. |
|
Bira benir um paxe, que nobidades trairá? |
6 |
--Las nobidades que traio bos han de fazer chorar. |
|
Tirai las colores de gala, ponei bestidos de lluto, |
8 |
que Mirandum iá ié muôrto, jou bien lo bi anterrar |
|
antre quatro ouficiales que lo ibam a llebar. |
| |
Notas: se repiten los versos 1, 4, 7, 10, 13, 16, 19, 22 y 25. Se omite o refrão Mirandum, Mirandum, Mirandela, bem como a sistemática repetição do primeiro hemistíquio de cada verso. Harmonização musical de Lopes Graça.
Título original: MIRANDUM (Á) (=SGA X19)
|
Go Back
|
0178:61 Mambrú (8+8 á) (ficha no.: 7486)
Versión de Cércio (c. Miranda do Douro, dist. Bragança, Trás-os-Montes e Alto Douro, Portugal).
Recogida por Morais Calado, publicada en Leite de Vasconcellos 1900-1901. Reeditada en Leite de Vasconcellos 1992, 47; Alves 1980, 146 y RºPortTOM2000, vol. 4, nº 1376, pp. 126-127. © Fundação Calouste Gulbenkian. 006 hemist. Música registrada. |
|
|
Mirondún se fue a la guerra, no sé cuando vendrá, |
2 |
no sé se vendrá por la Pascua, se por la eternidad. |
|
La eternidad se pasa, Mirondún se vieno ya. |
| |
Nota de J. L. de Vasconcellos -2b eternida(d); -3b (= vino). Os parêntesis são da responsabilidade de Leite (1901 y 1992). A palavra `eternidad` está em vez de `Trinidad`, em virtude do processo glotológico chamado etimologia popular. Notas: Omitimos Mirondún, Mirondún, Mirondela antes de -1 e entre -3a. e -3b, por constituir, no fundo, um refrão. Expurgámos ainda do texto as repetições dos hemistíquios -2b e -3a. Pese embora a profunda semelhança com a versão seguinte, provavelmente devida ao seu carácter de vulgata, optámos por editar o presente texto de forma independente, atendendo à possibilidade de ter sido recitado por outro informante.
|
Go Back
|
0178:62 Mambrú (8+8 á) (ficha no.: 7487)
Versión de Cércio (c. Miranda do Douro, dist. Bragança, Trás-os-Montes e Alto Douro, Portugal).
Documentada en o antes de 1941. Publicada en Schindler 1941, s. p.. Reeditada en Schindler 1979, s. p.; Schindler 1991, s. p. y RºPortTOM2000, vol. 4, nº 1377, p. 127. © Fundação Calouste Gulbenkian. 006 hemist. Música registrada. |
|
|
Mirundún se fue a la guerra, não sé cuando vendrá, |
2 |
não sé si vendrá p`r la Pascua, si por la eternidad. |
|
La eternidad se pasa, Mirundún se vé não já. |
| |
Notas: Omitimos Mirundún, Mirundún, Mirundela antes de -1 e entre -2 e -3, por constituir, no fundo, um refrão. Expurgámos ainda do texto as repetições dos hemistíquios -1b, -2a., -2b, -3a. e -3b Pese embora a profunda semelhança com a versão anterior, provavelmente devida ao seu carácter de vulgata, optámos por editar o presente texto de forma independente, atendendo à possibilidade de ter sido recitado por outro informante.
|
Go Back
|
0178:49 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5244)
Versión de Puerto Rico s. l. (Puerto Rico).
Documentada en o antes de 1952. Publicada en Deliz 1952, p. 272. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 10.1, p. 192. 016 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá, |
2 |
si vendrá para Pascuas o para Navidad. |
|
Allá viene un barquito, ¿qué noticias traerá? |
4 |
Las noticias que trae dan ganas de llorar, |
|
es que Mambrú se ha muerto y lo llevan a enterrar. |
6 |
La caja era de oro con tapa de cristal; |
|
encima de la tapa un pajarito va |
8 |
cantando el pío, pío, el pío, pío, pa. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: Qué dolor, qué dolor, qué pena. . Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: Do, re, mi, do, re, fa.
|
Go Back
|
0178:50 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5245)
Versión de Puerto Rico s. l. (Puerto Rico).
Recogida 00/00/1953 Publicada en Cadilla de Martínez 1953, pp. 277-278. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 10.2, p. 193. 026 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra y no sé cuándo vendrá, |
2 |
si vendrá pa la Pascua o pa la Navidad. |
|
--Ya veo venir un barco ¿qué noticias traerá? |
4 |
--Las noticias que traigo dan ganas de llorar.-- |
|
Allá viene un paje, todo de luto está, |
6 |
las noticias que trae que Mambrú se ha muerto ya. |
|
Es que Mambrú se ha muerto y lo llevan a enterrar. |
8 |
Entre cuatro oficiales lo llevan a enterrar; |
|
el uno lleva el sable y el cuerpo los demás. |
10 |
La caja era de oro, la tapa de cristal, |
|
encima de la tapa una corona va |
12 |
y encima de la corona un pajarito está |
|
cantando el pío, pío, el pío, pío, pa. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios (vv 1,3,5,7) se repiten, intercalando el estribillo: Qué dolor, qué dolor, qué pena. . Los segundos también de los mismos versos se repiten intercalando el estribillo: Do, re, mi, do, re, fa.
|
Go Back
|
0178:47 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5242)
Versión de Ciudad Trujillo (República Dominicana).
Recitada por Carmen Y. Retif. Recogida 00/00/1945 Publicada en Garrido [de Boggs] 1946, p. 93. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 9.1, pp. 191-192. 016 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra y no sé cuándo vendrá, |
2 |
vendrá para las Pascuas, las Pascuas o Navidad. |
|
Ahí vienen tres soldados, ¿qué noticias traerán? |
4 |
--La noticia que traemos: Mambrú se ha muerto ya.-- |
|
La caja era de pino y la tapa de cristal, |
6 |
encima de la tapa un ramillete va, |
|
encima del ramillete un pajarillo va |
8 |
cantando el pio, pio, el pio, pio, pa. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: Qué dolor, qué dolor, qué pena. . Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: Que do, re, mi, que do, re, fa.
|
Go Back
|
0178:48 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5243)
Versión de San Juan de la Maguana (República Dominicana).
Recitada por hermana de Edna Garrido [de Boggs]. Recogida 00/00/1944 Publicada en Garrido [de Boggs] 1946, pp. 91-92. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 9.2, p. 192. 028 hemist. Música registrada. |
|
|
En Francia nació un niño de padre natural |
2 |
por no tener padrino Mambrú se ha de llamar. |
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá, |
4 |
vendrá para la Pascua o por la Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa, Mambrú no ha vuelto ya. |
6 |
--Asómate a la torre a ver si viene ya. |
|
--Lo que viene es un paje, ¿qué noticias traerá? |
8 |
--La noticia que traigo las van a hacer llorar: |
|
es que Mambrú ha muerto y lo llevan a enterrar.-- |
10 |
La caja era de pino, la tapa de cristal; |
|
encima de la tapa una corona va, |
12 |
encima de la corona un ramillete va, |
|
encima del ramillete un pajarillo va |
14 |
cantando el pío, pío, el pío, pío, pa. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: Qué dolor, qué dolor, qué pena. . Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: Do, re, mi, do, re, fa.
|
Go Back
|
0178:59 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5254)
Versión de Melo (Centro Largo, Uruguay).
Recitada por Pepita García S.. Recogida por Marina López Blanquet, 00/00/1948 (Archivo: AMP). Publicada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 17.1, p. 197. 016 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá, |
2 |
vendrá para la Pascua o para la Trinidad. |
|
La Trinidad se pasa y Mambrú no viene más. |
4 |
Me subo a la alta torre a ver si viene ya, |
|
veo pasar un coche, todo de luto va, |
6 |
en un cajón de vidrio la tapa de cristal. |
|
Encima de la tapa un pajarito va |
8 |
cantando el pío, pío, cantando el pío, pa. |
| |
Notas: El primer hemistiquio se repite, intercalando el estribillo: Qué dolor, qué dolor, qué pena. El segundo se repite intercalando el estribillo: Ajajá, ajajá.
|
Go Back
|
0178:51 Mambrú (7+7 á) (ficha no.: 5246)
Versión de Venezuela s. l. (Venezuela).
Recogida 00/00/1957 Publicada en Gómez [1957], pp. 41-43. Reeditada en Díaz Roig 1990a, nº XXI, 11.1, p. 193. 012 hemist. Música registrada. |
|
|
Mambrú se fue a la guerra, no sé cuándo vendrá, |
2 |
vendrá para la Pascua o pa la Navidad. |
|
Allá viene un barquito, ¿qué noticias traerá? |
4 |
Las noticias que trae: Mambrú ha muerto ya. |
|
La urna era de plata, la tapa de cristal; |
6 |
encima de su tumba un pajarito está. |
| |
Notas: Los primeros hemistiquios se repiten, intercalando el estribillo: Qué dolor, qué dolor, qué pena. . Los segundos también se repiten intercalando el estribillo: Que do, re, mi, que do, re, fa.
|
Go Back
|
Back to Query Form