Pan-Hispanic Ballad Project
Total: 5
0524:4 Cristo mendigo y la posadera despiadada (á-a) (ficha no.: 5709)
Versión de Salceda (ay. Polaciones, p.j. San Vicente de la Barquera, ant. Potes, Cantabria, España).
Recogida por José María de Cossío y Tomás Maza Solano, entre 1933-1934 publicada en Cossío 1933-1934, II. CXVIII (nº 411), pp. 213-215. 066 hemist. Música registrada. |
|
|
Jesucristo anda pidiendo, en clase de pobre andaba, |
2 |
ha llegado a una puerta y ha llamado --Deo gracias; |
|
hermanos, dadme limosna que el Dios del cielo lo paga. |
4 |
--¿Qué te voy a dar yo, pobre, si es el tesoro mi alma? |
|
--Por Dios te pido, mozuela, que me des un vaso de agua. |
6 |
--Voy a dársela a ese pobre fuera de esa puerta estaba.-- |
|
Con una ira maldita pedazos hizo la jarra. |
8 |
--No quiero que él pobre beba por las vasijas de casa; |
|
beba por los sus pucheros que tiene llenos de sarna.-- |
10 |
Se ha marchado pa allá el pobre, a otra puerta se acercaba; |
|
ha llegado a la puerta y ha llamado: --Deo gracias; |
12 |
hermanos, dadme limosna, que el Dios del cielo lo paga.-- |
|
El pobre del labrador ha llamado a la criada. |
14 |
--Dale limosna a este pobre y ponle la mesa blanca.-- |
|
El pan se convirtió en flores, las fuentes platos de plata, |
16 |
los garbanzos brillan de oro que de la fuente saltaban. |
|
El pobre del labrador de puro gozo lloraba, |
18 |
al ver que el pobre había hecho una visita tan rara. |
|
Se ha marchado de allí el pobre, por el camino marchaba; |
20 |
ha encontrado unos arrieros que por el camino andaban. |
|
--Hermanos, dadme limosna, mirad que el cielo lo paga. |
22 |
--¿Qué te vamos a dar, pobre, si aquí no tenemos nada? |
|
Monta, pobre, en este, macho, hasta la primer posada.-- |
24 |
Llegan al primer mesón y echan abajó las cargas. |
|
--Ya le he dicho yo a ese pobre que aquí no le doy posada. |
26 |
--Vente, pobre, con nosotros, que nos vamos a la cuadra; |
|
toma, pobre, come de esto, que voy por un jarro de agua; |
28 |
que vino no lo traemos estas son nuestras viandas.-- |
|
Aquella ingrata mujer su mala intención pagara; |
30 |
fuegos echa por los ojos por la boca echaba llamas, |
|
por el aire va diciendo: --¡Ay de mí, qué desgraciada! |
32 |
que me perdí para siempre por un triste vaso de agua, |
|
que no quise dar a Cristo que en clase de pobre andaba.-- |
|  |
Título original: Cristo de pordiosero.
|
Go Back
|
0524:3 Cristo mendigo y la posadera despiadada (í) (ficha no.: 2093)
Versión de Olot (ay. Olot, p.j. Olot, ant. Puigcerdà, Girona, auton. Catalunya, España).
Recogida por Manuel Milà i Fontanals, (Colec.: Milà i Fontanals, M.). Publicada en Milá y Fontanals 1882, Romancerillo catalán, nº 35 App. 42-43,. Reeditada en IGR-vulgar 1999, pp. 300-301. 044 hemist. Música registrada. |
|
|
Alli l`hostal de la llantia, com es hostal de molt crit, |
2 |
si n`hi ha passat un pobre que n`era Jesucrist. |
|
| }I{(Adeu hostal de la llantia, carretera de Madrit){M} | . |
4 |
Ya`n demana á l`hostalera si `l volía recullí: |
|
Ella ni`n fa de resposta: --Aquí no recullim pobrits.-- |
6 |
El pobre passa la porta, si s`en va tot afligit, |
|
n`encontra tres arrieros que venían de Madrit: |
8 |
--¿Ahont aneu, lo bon pobre, que`s perdreu aquesta nit? |
|
--L`hostal era de la llantia no m`ha volgut recullí.-- |
10 |
L` en pujan adalt del carro y en marxan tot deseguit. |
|
Hostalera ix en ventana --Y ya torna aquell pobrit!-- |
12 |
Responen els arrieros: --Nosaltres l`hem recullit.-- |
|
L`hostalera de malicia `gafa `l llum y s`en va al llit. |
14 |
Mentre n`estavan sopant el pobre ix ab un acudit: |
|
--Aquest`any es any de plujas, molts granés se faran richs. |
16 |
--Fos veritat, lo bon pobre, fos veritat lo qu` haveu dit. |
|
--Tan veritat com se menjan [á] l`hostalera en el llit.-- |
18 |
L`hostalé agafa `l llum y s`en va tot deseguit. |
|
[Y sent] al entrant del cuarto, ya veu que li obran los pits. |
20 |
--Quinas feras tan malvadas que semblan mals esperits!-- |
|
No troba ningú á la taula, sino un sol Deu Jesucrist, |
22 |
ab un ciri á cap de taula y un llibre molt ben escrit. |
|  |
Go Back
|
0524:2 Cristo mendigo y la posadera despiadada (á-a) (ficha no.: 2092)
Versión de Láncara (ant. Murias de Paredes, comc. Luna, León, España).
Recogida por Eduardo Martínez Torner, 00/00/1916 (Archivo: AMP; Colec.: Torner, E. M.). Publicada en IGR-vulgar 1999, pp. 299-300. 084 hemist. Música registrada. |
|
|
Allá arriba, muy arriba, camino de Aldedeana, |
2 |
vi venir a Jesucristo vestido de carne humana. |
|
Fuese a pedir a un mesón, luego salió la criada. |
4 |
--Por Dios, te pido, mozuela, que no admitas la triaca, |
|
que si tú no la admitieres, por Dios, tráime un jarro de agua. |
6 |
--Perdone, hermano, por Dios, que es el demonio mi ama. |
|
--Llevada de mil demonios, dime ¿pa quién es el agua? |
8 |
--Es para un pobre, señora, que a su puerta siempre estaba.-- |
|
Sin temer a Dios del cielo hizo en pedazos la jarra. |
10 |
--Al pozo con sus pucheros que estaban llenos de sarna.-- |
|
Ya se marchó de allí el pobre, camino de la otra casa; |
12 |
y el bueno del labrador luego llamó la criada: |
|
--Dale de comer al pobre y ponle la mesa franca.-- |
14 |
Desque acabó de comer, la bendición les echaba, |
|
todos los platos y fuentes se volvieron de oro y plata , |
16 |
la vianda que hay en ellos en grillos de oro que salta. |
|
Luego ha salido al corral, lo encontró lleno de vacas. |
18 |
--¿Cómo merecí, Dios mío, tanta hermosura en mi casa, |
|
siendo el más malo del mundo, que otro como yo no se halla?-- |
20 |
Ya se marchó de allí el pobre, camino de Aldedeana; |
|
en el medio del camino con dos hombres se alcontraba, |
22 |
en el traje que traían de arrierillos andaban. |
|
--Daime, hermano, una limosna, mira que el cielo lo manda. |
24 |
--Perdone, hermano, por Dios, no tenemos que dar nada; |
|
si quier venir con nosotros hasta la primer posada |
26 |
póngase ahí en ese macho, que no pise usted tanta agua.-- |
|
Ya llegaron al mesón, ya van a pedir posada. |
28 |
Respondió la mesonera: --Descarguen luego las cargas. |
|
--Señora, aquí hay un pobre, si usted quiere dar posada. |
30 |
--Ya le tengo dicho al pobre que se vaya `nhoramala.-- |
|
Le cogieron por la mano lo metieron en la cuadra; |
32 |
ya disponen de cenar y al pobre también le daban. |
|
--Tenga, pobre, cene esto, si quier le daremos agua, |
34 |
que el vino estaba muy caro y el caudal no nos alcanza. |
|
--Tener confianza en Dios y en la Virgen Soberana, |
36 |
que ha de salir la cuartilla a maravedí tasada. |
|
--Pues eso no podía ser, una cosa tan errada. |
38 |
--Tan cierto es, hijos míos, como aquella desdichada |
|
toda va echando llamas por boca, nariz y barba |
40 |
y va diciendo po`l aire: --¡Ay de mí, tan condenada, |
|
por no dar a Jesucristo, por no dar un jarro de agua, |
42 |
por no dar a Jesucristo que en traje de pobre andaba!-- |
|
¡Válgame Nuestra Señora, válgame la Soberana! |
|  |
Go Back
|
0524:1 Cristo mendigo y la posadera despiadada (á-a) (ficha no.: 1697)
Versión de Ferreiros de Balboa (ay. Becerreá, p.j. Lugo, ant. Becerreá, Lugo, España).
Recitada por Balbina López (66a). Recogida por Raquel Calvo, Débora Catalán, Diego Catalán, Bárbara Fernández y Salvador Rebés, 13/07/1983 (Archivo: ASOR; Colec.: Encuesta GALICIA 83; cinta: 1.13-7.2-A8). Publicada en RT-Galicia 1998, pp. 448-449. 090 hemist. Música registrada. |
|
|
Allá arriba, allá arriba, junto al Bierzo de Navarra, |
2 |
bäixara el rey Jesucristo vestido de carne humana |
|
i-a pedir una limosna i-a aquela ingrata cristiana. |
4 |
Ha llegado a la puerta, encomenzara a dar gracias: |
|
--Dadme una limosna, hermanos, siquiera una sede de agua, |
6 |
porque el alma se me parte y la vida se me acaba. |
|
--Y nós ¿qué le hemos dar? que (ese) es el demonio mi ama.-- |
8 |
La buena de la criada coge el jarro y va al agua. |
|
En el medio del camino, con su ama se encontrara; |
10 |
llevada de mil demonios: --Dime, ¿pra quién es el agua? |
|
--Es para un pobre, señora, que en su puerta urgente estaba. |
12 |
--No días por las vasixas que bebemos los de casa, |
|
dale por los pucheros, que traen llenos de sarna.-- |
14 |
El pobre, a oír aquello, camina prä onde Adiana. |
|
Al llegar a medio camino, se encontrara con su hermana. |
16 |
--Dame una limosna, hermano, siquiera una sede de agua.-- |
|
Ya pone la mesa flanca, el pan cubierto de flores, |
18 |
los cuchilos, brilos de oro, los vasos, xarros de plata. |
|
Y el hombre, a ver aquello, de sentimiento lloraba: |
20 |
--¡Cuándo merecín, Dios mío, tanta riqueza en mi casa!-- |
|
El pobre se echa al camino, camina pra onde Adiana. |
22 |
A llegar a medio camino, con dos arrieros se hallaba. |
|
--Dadme una limosna, hermanos, siquiera una sede de agua, |
24 |
porque el alma se me parte y la vida se me acaba. |
|
--E nós que lle hemos dar, pobre, ben sabe Dios que no hay nada; |
26 |
póngase ahí, en ese macho, para que no lo moje el agua.-- |
|
Ya llegaron al mesón y allí pidieron posada. |
28 |
Saliera la mensoniera, descargan luego las cargas. |
|
--¡Llevai al demonio al pobre, pues no lo quiero en mi casa!, |
30 |
ni aunque me lleve el demoro no tengo de dar posada.-- |
|
Los arrieros descargan y el pobre queda en la cuadra, |
32 |
y de lo que cenan ellos al pobre también le guardan. |
|
--Toma, pobre, come eso, si quieres te imos al agua, |
34 |
que el vino vale muy caro y el dinero no alcanza.-- |
|
--Alá pró ano que vén ha haber una grande anada, |
36 |
ha de valer el cuartillo maravedí y tesada. |
|
Ha ser tan cierto, señores, como aquella desdichada |
38 |
ojos por boca, narices, rayos de fuego arrojaba. |
|
Va gritando por el aire: "Ay, triste de mí, cuitada, |
40 |
ay, que me lleva el demoro sólo por un jarro de agua |
|
que no quiso dar a Cristo, vestido de probe andaba". |
42 |
E o que esta canción dixera todos los viernes del año |
|
sacará un alma de pena e a súa de un mal pecado; |
44 |
verá las puertas del cielo suridas y engalonadas, |
|
y verá las del infierno confundidas y abrasadas. |
|  |
Go Back
|
0524:5 Cristo mendigo y la posadera despiadada (í) (ficha no.: 7910)
Versión de Prats de Molló (p.j. Prats de Mollo la Preste, Pyrenées-Orientales, España).
Recogida por Jacint Verdaguer, entre 1878-1880 (Colec.: Verdaguer). Publicada en Milá y Fontanals 1882, nº 35 F, p. 44 (ed. parcial) y Verdaguer - Rebés/GRFO 2002, nº 47, pp. 92-93 (Biblioteca de Catalunya, ms. 370/1, f. 9r-10r [Cc. 14]). 073 hemist. Música registrada. |
|
|
Si n`hi havia un pobret, un pobret de Jesucrist, |
2 |
se`n va a l`hostal de la Llàntia si el volien acollir. |
|
| Adéu, hostal de la Llàntia, carretera de Madrid! |
|
|
Mestressa li`n fa de resposta no vol recollir podrits. |
4 |
Quan lo pobre sent això, és molt trist i afligit, |
|
va tornar baixar l`escala, ne torna a agafar el camí. |
6 |
S`és posat sota d`un arbre per sotaplujar-se un xic, |
|
s`ha fet una barraqueta a la vora del camí. |
8 |
A mentre que hi treballava, |
|
passaren tres carreters que venien de Madrid: |
10 |
--Què hi feu aquí, lo bon pobre, que el fred vos matarà anit? |
|
Anau-vos-en a l`hostal, que sereu ben recollit. |
12 |
--No hi puc pas anar a l`hostal, que ja en vinc aquesta nit: |
|
traïdora de la mestressa, no m`ha volgut recollir! |
14 |
--Anem-nos-en a l`hostal, de prompte farem obrir.-- |
|
Se l`en munten dalt del carro perquè ja era adolorit, |
16 |
de fart de cercar emparo no en troba pas per anit. |
|
Quan foren allí a l`hostal: --Què hi haurà per sopar anit? |
18 |
--Pel pobre hi haurà arengades, per vosaltres, peix fregit. |
|
Marxa a defora, pobret, marxa a l`infern a dormir!-- |
20 |
Ni pagant ni sens pagar mestressa no el vol servir. |
|
No passa l`espai d`una hora, mestressa se`n va anar al llit. |
22 |
Se posaren a la taula a las onze de la nit, |
|
n`hi ha un dels carreters dient en aqueix convit: |
24 |
--Est any serà mala anyada perquè els blats seran petits.-- |
|
Respon lo bon pobre: |
26 |
--Ja plourà una gran `bundanci, tots los graners seran rics, |
|
és tan veritat això |
28 |
com tres feres espedacen l`hostalera dalt del llit.-- |
|
Quan l`hostaler sent això, n`és molt trist i afligit, |
30 |
ja se`n puja per l`escala, se`n va a mirar dalt del llit. |
|
Quan n`és a dalt de la cambra, s`és posat a fer uns grans crits, |
32 |
n`ha vist tres feres que la`n roseguen del pit: |
|
--Ajudau-me, gent de casa, ajudau-me aquesta nit |
34 |
de vèncer aqueixes tres feres que la n`obreixen del pit!-- |
|
Quan són abaix a la cuina, lo pobre ja hagué fugit: |
36 |
en lo seti que ell sevia, n`hi ha un santcristo molt bonic. |
|
Posen los genolls en terra, prometent a Jesucrist |
38 |
farien caritat als pobres i els pendrien per amics. |
|  |
Notas del editor: T alternativa: Prometem-ne a Déu, de veres,/dels pobres ser-ne amics. -26a: `bundanci, `abundància`; -36: està desplaçat al ms., al final; -36a: lo seti que ell sevia, el lloc que ell seia. Aguiló, que la copia amb retocs, diu que havia estat recollida a la Presta (MM. 18 A).
Título original: L`hostal de la Llàntia (El pobre).
|
Go Back
|
Back to Query Form